Katılımcı (Rhizome), Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası Yarışması

Mimari proje raporu:

[şehirden tepeye / tepeden şehire]

Kentin çeperinde mevcut dokunun tükenip, planlanan yeni dokunun başladığı, eğimin arttığı ve tam bu noktada şehir dokusunun 30.000 m2 lik bir park ile bağlanan proje alanı kentin iki farklı karakterdeki şehir dokusuna da ‘tepeden’ bakmaktadır.

Kentin bu derece dramatik bir kesitinde konumlanan ve program olarak kamusal bir ofis binası olan belediye hizmet binası, programının verdiği bu ikili durum ve konumunun verdiği referanslar üzerinden sorgulanmıştır.

• Yapı eski ve yeni dokunun arasında sıkışmış bir yapı mıdır? Yoksa bir köprü niteliğinde midir?
• Kente program olarak da tepeden bakan yapı, programın verdiği bu bürokrasiyle beraber içe kapanan ve iyi işleyen bir ofis binası mıdır? Yoksa kentin sosyal yaşantısına etki eden kamusal bir yapı mıdır? Bir yapı bu iki durumu aynı anda sağlayabilir mi?
• Yapı tepeden şehire bakarken, şehirden yapının silüeti nasıl algılanmaktadır?

[yeni doku]

Üst ölçek yaklaşımda 1/1000 imar planında yapının yakın çevresinde öngörülen işlevler irdelenmiştir:

Kuzey çeperinde eğitim yapısı ve konutlar ile 15 metrelik 2. derece bir yolla sınırlanırken, güneyinde park alanı, kültürel tesis ve konutlarla şehire bağlanmaktadır. Doğuda park ve konut dokusu parsel sınırının çeperinden devam ederken, batı yönünde eğitim yapısı, ticaret aksı ve güneyindeki park alanının devamı bulunmaktadır.

[içe dönük sosyal donatı]

Bu bağlamda belediye hizmet yapısının hem içe dönük ve iyi işleyen bir ofis yapısı hem de bu iki farklı doku arasında bağlayıcı sosyal donatı olması hedeflenmiştir. Konut/park, ilkokul/kültürel tesis, ticaret /konut gibi akslar bu bağlayıcılığa referans olmuştur.

[köprü]

İlk etapta avlulu ve içe dönük kurgulanan yapının, şehirden silüet etkisi düşünülerek, tek bir noktada yükselen değil yatayda işleyen ve proje alanına yayılan bir yapı olması hedeflenmiştir. Yapı programı baz alınarak kendi içinde sosyal merkez, müdürlük, başkanlık ve meclis salonu olarak 4 gruba ayrılan yapı avlu durumunu koruyarak birbirine bağlanmıştır.

40.000 m2lik inşaat alanını sağlayacak şekilde alana yayılan bu avlulu yapının başlangıçta hedeflenen çevre bağlantılarını sağlayamadığı fark edilmiştir. Geçişleri sağlayabilmek amacıyla zemin kotunda konumlanan ve kütleleri birbirine bağlayan yapı yerden 6m yükseltilerek hedeflenen geçişler sağlanıp park alanına uzanan bir köprü olurken, aynı zamanda avlulu yapı da korunmuştur. Yükseltilen bu kat kütleler arasındaki yatay bağlantıyı sağlayarken, aynı zamanda zemindeki kamusal alanları ve ofis çalışma ve dinlenme alanlarını barındırmaktadır.

[rüzgar]

Kentin tepe noktalarından birinde konumlanan yapı kuzey-kuzey kuzey doğu rüzgarı almaktadır. Bu durum değerlendirildiğinde oluşturulan avlulu ve geçişli yapının rüzgar koridorları oluşturacağı farkedilmiştir. Bu koridorları önlemek amacıyla; yeterli inşaat alanını ve yapı içi boşlukları sağlayan ideal kütle, geçişler kuzeybatı-güney doğu yönünde olacak şekilde, çekme sınırları çerçevesinde konumlandırılmış ve rüzgar kırıcı peyzaj düzenlemesi yapılmıştır . Bu yönlenme sonucuda alanın batı çeperinde konumlanan ve ana aks olan 20 m lik araç yolu toplu taşıma aksı olarak öngörülmüş ve toplu taşıma durağı bu çeperde kurgulanmıştır. Açık otopark ve 1.bodrum katta konumlanan kapalı otopark girişleri ise yaya ulaşım akslarını bölmemek amacıyla alanın doğusunda kurgulanmıştır.

Arazi kesitinden elde edilen 3.80 m lik kot farkı  otopark tarafında kullanılarak kapalı otopark açığa çıkarılmış ve rampasız giriş düzenlenmiştir. Açık otoparktan park ve belediye binasına merdiven ve rampalarla yaya geçişleri düzenlenmiştir.

[plan işleyiş]

0.00 kotunda yapının bütün girişler, iç avlu kullanımını arttırmak ve açık alanları yollardan izole etmek amacıyla çeperde değil avluda düzenlenmiştir. Ana araç aksına yakında konumlandırılan sosyal merkezin zemin kotunda konferans salonu ve sergi amacıyla kullanılabilecek fuaye düzenlenmiştir. Bu fuaye +6.20 kotunda düzenlenen fuaye alanı ile bağlanarak büyük bir fuaye veya sergi alanına dönüşebilmesi öngörülmüştür. Yapının merkezinde meclis salonuyla ilişikili kurgulanan başkanlık kütlesinin 0.00 kotunda bekleme ve danışma alanları, sosyal merkez tarafında ise sergi alanı düzenlenmiştir. Resim 9: 0.00 kotu planı

Avlunun meclis salonu altında kalan kısmında ise -3.60 kotunda konumlanan kent konseyi ilişkisini güçlendirmek amacıyla amfi düzenlenmiştir. Amfi toplantı alanı/atölye gibi çalışan kent konseyini bir açık kürsüye dönüştürürken aynı zamanda kreşe, mescide, konferans salonu hazırlık alanına ve kapalı otoparka geçiş sağlamaktadır. Restorant park ile ilişkili olması amacıyla bu kotta düzenlenirken müdürlüklerin ana girişleri de 0.00 kotunda düzenlenmiştir. Müdürlük kütlesi ana girişinde danışmayla ilişkili sergi alanı ve kentlinin yoğun kullanımında olacak beyaz masa ve halkla ilişkiler gibi işlevler konumlandırılmıştır. İki müdürlük kütlesinin birbirinden koptuğu alanlarda ise açık otoparka ve park yönündeki meydana çıkışlar düzenlenmiştir.

+6.20 kotu birbirinden kopuk ve yoğun işlevleri birbirine bağlayan, belediye çalışanlarına açık/kapalı dinlenme alanları yaratan ve zemin kotundaki dinamizmi bütün yapıya yatayda  dağıtan ana sirkülasyondur. Kentin yönetildiği kamu yapısı olan belediye hizmet binasının şeffaflığını sağlayan bürokrasinin, kentlinin, belediye çalışanının ortak kullandığı, sınırların kalktığı bir sokaktır; hemzemindir. Meclis salonunu kütlenin merkezinde yer alan koridorlardan izlenebilen ve herkes tarafından toplantılara dahil olunabilen cam bir kütledir. Salon aynı zamanda avludan da izlenebilmektedir. Sosyal merkez kütlesine bağlı konferans salonu ve çok amaçlı salona hizmet eden fuaye, meclis salonunun fuayesiyle birleşip, kentin ve kentin nasıl yönetildiğinin izlenebildiği uzun bir sokağa dönüşmektedir. Sosyal merkez kütlesinin eğitim yapısı yönünde konumlandırılan kütüphane de bu yoğunluktan beslenmektedir.

Meclis toplantı odaları başkanlık kütlesiyle bağlantılı kurgulanmıştır. +11.30, +15.50,+19.70, +23.90, +28.10  ve +32.30 kotlarında yoğunlaşan şube müdürlükleri şube müdürlükleri +6.20 kotunda da devam etmekte ve iç avluya açılmaktadır. Başkanlık kütlesi +19.70 kotuna kadar yükselirken, bu kotta başkanlık makamı konumlandırılmıştır.