Katılımcı, Sağlık Çalışanlarına Adanmış Bir Sanat Yapıtı Yarışması

Bursa Uludağ Üniversitesi Mimarlık Fakültesi araştırma görevlilerinden Adil Yirmibeş ve Barış Mert Karasu ile fakülte öğrencileri Dovran Gazakov, Bahar Nurberdiyeva, Selbi Hommadova ve Umarjon Umarov’un tasarlamış olduğu, sağlık çalışanlarına adanmış “Devingen” bir yapıt isimli 78425 rumuzlu öneri projedir.

DEVİNİM MEKANI

Geleneksel anma davranışı ve anıt üretiminin aksine hayatı merkezine alan, vefat eden sağlık çalışanlarımızın anısını yaşatan ve pandemi sonrası dönemi planlayan zaman içinde değişim geçiren dinamik bir kurguya sahip yapıt anlayışı benimsenmiştir. Bu doğrultuda üretilen ürün noktasal olmaktan öte çevresel kurguları ve kullanım senaryolarını dikkate almış her gün aktif olarak yaşama katılabilen bir yapıt meydana getirilmiştir.

Yaşam ve ölüm kavramları devingen bir durum tasvir etmektedir. Bu durumu ifade etmek için durağan bir ifade şekli yerine yaşayan ve büyüyen bir kurgu oluşturulmuştur. Pandemi dönemi yaşamını yitiren sağlık çalışanları oldukça onların kıymetini daha iyi anlamamız adına mekânda yer alan anma yapısı da büyüyerek bu durumun öneminin kavranmasına katkı sağlaması amaçlanmıştır.

ANITI OLUŞTURAN ÖGELER

Her insan yaşam ile ölüm arasındaki ince çizgide dengede kalmaya çalışmaktadır. Bu denge sağlık çalışanları tarafından sağlanmaktadır. Hayatını kaybeden sağlık çalışanları anısına yaşamın değerini vurgulamak amacıyla anıt mekân bir çınar ağacının odağında kurgulanmıştır.

Hayatını kaybeden her sağlık çalışanı için odak etrafına yerleştirilen birimler ile oluşturulan örüntü, yaşamın etrafına (çınar) yerleştirilmiştir. Anıtın tabanını oluşturan su ögesi dünyevi yaşamı vurgulamaktadır. Hayatını yaşatmak uğruna feda eden her çalışanımız adına su ögesi üzerine bir adet tuğla yerleştirilmiştir. Tuğla seçimi sağlık çalışanlarının her birinin kıymetini aktarmak ve sağlık ordusunu oluşturan üyeler olduklarını ve anlamlı bütünlüklerini göstermek amaçlı seçilmiştir. Dikilecek çınar, tuğla kurgusu ve sınırları tanımlayan havuz ile anıt tanımlamıştır.

ANIT AĞAÇ: Hayatın kalıcılığı ve sürekliliğini vurgulamak amacı ile anıtın merkezinde kullanılacak ağacın Platanus acerifolia (ÇINAR) olması düşünülmüştür. Çınarın yaşam süresinin uzunluğu anıt-mekân ile ilişkilendirilerek mekânın gelecek projeksiyonları oluşturulmuş ve anıtın kalıcılığı sağlanmıştır. Çınar büyümesi sırasında gövde dallanmaları engellenerek boyuna büyüme sağlanacaktır.

HAVUZ: Anıtı tanımlamak üzere kurgulanan havuzda suyun dünyayı ve fani yaşamı temsil etmesi düşünülmüştür. Havuz içi su sürekli devir daim edecek şekilde düzenlenmiş yansıma etkisi arttırmak amaçlanarak havuzun yüzeyleri krom kaplama yapılmıştır. Havuz betonarme bir taşıyıcı sistem üzerine krom kaplama ile oluşturulmuştur. Suyun devinimini sağlayacak havuz motoru topografyanın oluşturulduğu dış çeperde düşünülmüştür.

TUĞLALAR: Anıt üzerinde hayatını kaybeden her sağlık çalışanı adına bir adet tuğla eklenmiştir. Tuğlalar üzerinde bulunan QR kodları sayesinde her sağlık çalışanı adına oluşturulmuş dijital arayüz ile bilgi aktarımı sağlanmıştır.

ANIT MEKANI OLUŞTURAN ÖGELER

Anıtın çevresinde gözlemciler ve anma işlevinin yerine getirilmesi için basamaklanma yapılmıştır. Anıt mekân kurgusunu güçlendirmek ve gün içi kullanımını arttırmak, bu sayede farklı gruplara ve insanlara ulaşmak ve farkındalığı arttırmak amaçlanmıştır. Amfi düzeni oluşturulurken ortaya çıkan toprak anıt mekân çevresinde topografya oluşturmak için kullanılarak park mekanını görsel ilişkiyi kesmeden daha korunaklı hale getirmek mümkün kılınmıştır.

Çevrede kullanılan ağaç tipleri mekânın her mevsim yeşil kalmasını ve anıt mekânın kentsel donatı alanı olarak işlev kazanmasına olanak sağlamaktadır. Çevre oturma birimleri ve yeşil alanları sayesinde mekân, anıt ile uyumlu ve nitelikli bir park alanına dönüştürülmüştür.

Anıt mekânın algısal etkisinin arttırılması amaçlanarak verilen kentsel kararlar neticesinde anıtın parsel üzerinde yerleşeceği alan belirlenmiştir. Odak haline getirilen anıt yapısının kentsel bir işaret ögesi olması amaçlanarak parsel çevresinden anıt ile görsel ilişkinin kurulabilmesi sağlanmış bu doğrultuda vistalar oluşturulmuştur.

*Maket yarışma şartnamesinde ilan edildiği gibi 1/10 ölçekli yapılmıştır. Proje tesliminde herhangi bir şekilde farklı ölçekte ikinci bir maket gönderilmemiştir.