Katılımcı, Şanlıurfa Kızılay Meydanı ve Kentsel Tasarım Fikir Yarışması

PROJE RAPORU

“ Şehrin karşısına bedenimle çıkarım; pasajın boyunu ve meydanın enini bacaklarım ölçer. Bedenim ve şehir birbirini tamamlar ve tanımlar. Ben şehirde barınırım, şehir de bende barınır.” MERLEAU PONTY

ŞEHİRDEN ÖTE; ŞANLIURFA

İnsanlık tarihinin kadim şehirleri arasında yer almaktadır Urfa. Birçok uygarlığın evi olmuş ve birçok uygarlığın, inançların genini; sokaklarına, kültürel değerlerine, mimarisine, doğasına aktarmıştır yıllar boyunca. Çok katmanlı ve son derece zengin tarihsel ve kültürel birikimi olması bir şehirden öteye taşımaktadır Urfa’yı. Bu değerler kent ruhunun en önemli tohumlarıdır.

SUYU, YERİ VE HAVAYI TANIMAK

Tarihte Urfa, suların bol olduğu bir kent olarak anlatılmaktadır. En önemli su kaynaklarından biri de proje alanımızın çok yakınında yer alan Karakoyun Deresi’ydi.

Eskiden şehrin içinden geçen ancak sık sık taşıp sel felaketlerine neden olduğu için yatağı değiştirilerek su kanalı ile şehrin güneydoğusuna yönlendirilmiştir.

Kentin oluşumuna baktığımızda kaleyi, surları, şehir kapılarını, dar sokaklı ortak duvarlı evleri, dini yapıları, hanları, hamamları, çarşıları, meydanları ve bir çıkmaz sokağa da bir meydana da çıkabilecek olan bilmece gibi dar sokakları görmekteyiz. Tüm bu kültürel değerler ve yapılar kentin örüntüsü haline gelmiştir.

Şanlıurfa, yakıcı sıcağından dolayı dar sokaklar ve ekoklimayı sağlamak için kullanılan taş duvarlarıyla örülüdür. Sokakların kıvrımlı olması, duvarların yüksek olmasının nedeni Şanlıurfa’nın iklimidir. İklim ise kente özgü dokuların oluşmasını sağlayıp, kent kimliğinde önemli bir rol oynamıştır.

Mimar Louis Khan, “mimarlık doğanın yapamadığıdır” demiştir. Doğanın yapamadığını kenti tanıyarak, suyunu ve havasını anlayarak yapmak projemizin asıl amacını oluşturmaktadır.
Sarayönü(Kızılay) Meydana; tarihi kent merkezini yeni kent merkezine bağlayan aks üzerinde bulunuyor. Bu nedenle kent için önemli bir potansiyele sahiptir. Tarihi bir ağ ortasında yer alan proje alanı, kentliyi besleyen bir çekim noktası olacaktır.

KENTSEL TASARIM KARARLARI

Şehrin karakter ve kültürel dokusu bağlamında yapılan çalışmalar sonucu, kente dair kavramlar ile yere özgülüğü meydana getiren kavram haritası oluşturuldu. Bu kavramlar tasarımın temel yapıtaşı olmuştur.

Kent genelinde zayıflayan yeşil dokuyu güçlendirmek hedeflenerek alanda çeşitli bitkisel dokular ile yeşil ağ oluşturuldu. Toplumsal hafızada önemli yer edinen asma(ariş), limon, nergis ve leylak ağaçları, kentsel tasarım aşamasında dikkate alınması gereken bir husus olmuştur.

Yaya odaklı- bisiklet yolu ile desteklenen ulaşım senaryosu benimsenmiştir. Pasajların olduğu akstaki yoğun yaya yoğunluğunu hafifletecek, diğer sokakları canlandıracak yönelimler kurgulanmıştır.

Çevredeki sokaklara yönelen akslar yayayı alıp meydana, gölge ve serinliğe ulaştırıyor.

Çevredeki ticari aks analizi ile alanın canlılığını sürekli kalacak işlevler verilmiştir. Kentliye ve kente aidiyet hissi oluşturacak tasarım anlayışı sunmaktadır.

Sarayönü Meydanı, kentte her yaş grubuna ve çeşitli aktivitelere esnek kullanım sağlayabilen, kenti yeni buluşma merkezi olma potansiyeli sağlamaktadır.

Şehrin ruhuna bir şekilde işlemiş olan günlük görüntüleri, kavramları, izlenimleri insan belleğinde somutlaştıracak görüntüler meydanda yeni deneyimlerle çeşitlenecektir.

ANITSAL GİRİŞ (Soluklanma/ Karşılama Mekanı)

Şanlıurfa’nın tarihsel dokusu haline gelmiş kemer ile tasarlanan giriş, alana kullanıcıyı çeken davetkâr bir kapıyı simgeliyor. Girişin ardında eskiden her sokakta yaşlıların oturup yorgunluklarını attığı “ nefes taşları ”ndan ilham alarak kurgulanmış ve yeşil alanla entegre edilmiş bir soluklanma mekanı oluşturuldu.

11 NİSAN ANITI ( Mücadele Anıtı)

Şanlıurfa’nın adıyla özdeşleşen, canlılığını koruyan tarihini her daim hatırlanması için yer ayrılmıştır.

ASMALI GÖLGE MEKANI (Büfe/Kiosk)

Doğal gölgelendirme elemanı olarak Şanlıurfa’da Dağdağan ağacı ile birlikte kullanılan asma(ariş), kent belleğinde önemli bir peyzaj unsurudur. Büfeler ile meydana hizmet edecek ticari birimlere yer verilmiştir.

AVLULU MEKAN( Yansıma Havuzu/ Kitap Fuarı/ Workshop Alanı)

Meydanın Odak noktasını oluşturan avlulu mekân, kentli için önemli bir toplanma alanıdır. Çeşitli işlevlere elverişli esnek kullanımlı bir alandır. Ortasında bulunan yansıma havuzu ile ses ve serinlik odağı olmuştur.

KOKU BAHÇESİ (Bellek ve İmgelem Mekanı)

“Her şehrin tatlar ve kokular tayfı vardır.” (Pallasmaa) Yapılan araştırmalar doğrultusunda Şanlıurfa’da bu kokular limon, nergis ve leylak kokularıdır. Koku belleği kentlinin birçok anısına dokunacak ve zamansız bir an yaşatacaktır. Alan içinde çocuklar için oyun alanı da kurgulanmıştır.

ETKİNLİK ALANI (Esnek Kullanım)

Meydanın canlılığını sürdürecek en önemli mekanlardan biri olan etkinlik alanı; konserler, tiyatrolar ve kentte bir zamanlar sık sık yapılan açık hava sinemalarına dönüşebilmektedir.

AÇIK SERGİ ALANI

Duvar dokusu çevresinde ve su ile entegre edilen ferah bir sergi alanı tasarlanmıştır.

KÜTÜPHANE/ SERGİ (Sosyal Etkileşim/ Okuma/ Araştırma)

Giriş katı sergi alanı olarak kullanıma sunulan ve önemli bir kültür alanı oluşturan mekandır.

KAFE/ RESTORAN (Teras Çatı)

Alanın canlılığını sürdüren önemli bir sosyalleşme/ etkileşim odağıdır. Açık alanda, terasta ve kapalı alanda kullanım sağlanarak meydan ile görsel sürekliliğin arttırılması amaçlanmıştır.

OYUN ALANI( Kaykay/Paten)

KAPALIN OTOPARK (35 Araç Kapasiteli)

Şanlıurfa Kızılay Meydanı ve Kentsel Tasarım Fikir Yarışması

Şanlıurfa Kızılay Meydanı ve Kentsel Tasarım Fikir Yarışması’nda Dereceye Girenler Belirlendi