Katılımcı (SP17bw89g), SteelPRO 2017 Çelik Yapı Tasarımı Öğrenci Yarışması

Mimari proje raporu:

Tarihe Uzanan İskele

“Toprak kokan şehir
Deniz kokan şehir
Sevda kokan şehir
..
Hava ile bütün
Su ile bütün
Güneş ile bütün şehir.”

Barış akarsu memleketi Amasra’yı bu mısralarda dile getirir. Binlerce yıllık tarihi ile yeşil, su ve taşın iç içe girdiği, insanı farklı bir atmosferin içine sokan şehir Amasra;

Denize doğru uzanmış bir burun, burnun iki yanında korunaklı birer liman görevi gören iki koy ve ana karaya bağlı bağımsız adalarına sahip olan Amasra, 3000 yıllık tarihi, hem çekicilik ve balıkçılığa dayanan yerel sanatları, hem de kendini çevreleyen ormanlık alanlarına sahip bir yerleşim yeridir. Amasra halen özgün balık lokantaları, otelleri ve ev pansiyonlarına sahip bir turizm bölgesidir.

Kentsel Kararlar

Büyük Liman, plajı ve balıkçı dükkanlarıyla önemli bir turizm noktası olmakta fakat yazları turist potansiyelini kaldırmakta zorlanmaktadır. Şehrin en büyük sorunlarından biri, özel araçlarıyla gelen turistlerin arabalarını şehir içine park ederek alanda çirkin bir araç yoğunluğu oluşturmakta nitekim bu da Amasra’nın tarihi siluetine zarar vermektedir. Ayrıca gelen turistlerin gezilecek birçok tarihi yerlerin olmasına karşın yetersiz bilgi yüzünden (Direkli Kaya, Amasra Müzesi, Ağlayan Ağaç, Fatih Camii, Göldere Şelalesi gibi birçok tarihi yer olmasına karşın) yaptıkları aktivite Kale’yi gezmek ve balık yemekten ileri gidememektedir.

Arazi bu sebeple hem Büyük Liman’a alternatif olması hem de Sinop ve Bartın karayollarına olan yakınlığıyla şehrin giriş kapısı niteliğine sahip Antik (Küçük) Liman’ın yakınlarındaki alanda seçilmiş ayrıca Amasra Müzesinin yanında ve kalenin karşısında konumlanması da seçilirken önemli rol oynamıştır.

Büyük Liman ve Amasra Kalesinden sonra “üçüncü bir odak noktası” olabilecek bir tasarım yapılması hedeflendi. Turistleri karşılayan, bilgilendiren, tanıtan bir kültürel aksa göre şekillenen iskele yapısı, uygun fiyatlı feribot seferleriyle Amasra’yı uzaktan seyretme imkanı sunarak sadece zenginler için yat turları değil aynı zamanda tüm turistler için bir tur imkanına dönüşecektir. Feribot, turistleri Büyük Limana bırakacak böylelikle, araçlarından arınmış turistler şehre dağılıp daha bilinçli bir şekilde gezecek hem de şehir içinde araç kirliliği azalacaktır.

Ana Kararlar

Yeşiliyle, taş dokusuyla, suyuyla ve kültürüyle bir bütün içinde var olan Amasra, tasarımımızda yeşili, suyu ve taş dokuyu iç içe kullanılması gerekliliği fikrini doğurdu. Ormanlık alandan gelen yeşil, park alanlarını oluştururken peyzajda ise taş zeminde yırtıklar açılıp yeşil alanlar ve havuzlar oluşturulmuştur. Ayrıca müzenin araziye bakan bahçe duvarı kırılıp tasarım alanına bütünleştirilişmiş ve kültürel süreklilik sağlanmıştır.

Tasarımda kentli de unutulmamış yürüyüş yolları ve “Yeşil Park” ile kentli için sosyal mekanlar tasarlanmıştır. Otopark çevre siluetine zarar vermemesi ve alan kaplamaması için yeraltında çözümlenmiştir.

Girişte insanları müzenin sergi alanı karşılar ardından Amasra ile ilgili bilgilendirme panoları gelir daha sonra ise geleneksel el işlerinin sergilendiği alanlar takip eder.

Çelik Strüktürün Çıkış Noktası, Yönlenişi ve Cam İskeleye Dönüşümü

Amasra Kalesi girişindeki “taş tonozun” tarihi atmosfere sokan duruşu strüktürün çıkış noktası olmuştur. Taş tonozu çelik ile modernize ederek oluşan strüktür ana aksa göre şekillenip kimi yerde yarı açık alanlara dönüşüp Barış Akarsu sergi alanı ve bekleme alanlarını tanımlar kimi yerde kapalı alanlara dönüşerek restoran, gişe gibi kapalı mekanları oluşturur. Strüktürde batıp çıkma hissi yaratılarak iki kütle arasında süreklilik sağlanır. Denizle arasında olan büyük kayayı delen strüktür kayayla bütünleşip ardından cam limana dönüşmektedir. Kaymaz cam ile zemini döşenen iskele “Denizin üstünde yürüyormuş” hissi yaratacak, karşısındaki muhteşem “Kale” manzarası ve güneşin batışını izleme imkanı vererek sadece yolcu indirme- bindirme yeri değil aynı zaman da kullanıcıya farklı heyecanlar yaşatan teras özelliği kazanacak insanların görmeye geleceği ve deneyimleyebileceği bir aktiviteye imkan açacaktır. Cam iskelenin zemini daralarak kaleye doğru yönlenir ve tali kirişlerin çizgiselliğiyle perspektif hissi yaratılır nitekim bu his denizin sonsuzluğu ile senkronize olur.

Strüktürde açılan boşluklar dış ve iç arasındaki sert sınırları eritirken çeliğin çıplak şekilde gözükmesi taşıyıcılığını vurgular. Açılan birçok geçiş ile arazinin her yerine ulaşılabilirlik hedeflenmiş böylece “su” misali tasarımda akışkan ve geçişkenlik sağlanmıştır.

Doğal taş kaplamayla kaplanan strüktür aynı zamanda insanların uzanıp dinlenebileceği kent mobilyası olarak kullanılabilmektedir. Kentli ve seferi bekleyen turistler için deniz kıyısında oturma alanları tasarlanmış taşıyıcısı ise ana strüktürden çıkan çeliklerden oluşarak tasarımla bütünlük sağlanmıştır.

Plan Kararları

Strüktüre girişte turistleri şehrin yüzü olmuş Barış Akarsu’ya ait sergi alanı karşılar. Düşeyde inen cam ile kapalı mekana dönüşen kısma “balıkçı-restoran” konumlanır. Strüktürün batıp çıkan kısımlarında geçiş boşlukları açılarak diğer kütleye geçiş sağlanırken dış mekanla bağlantı güçlenmektedir. Strüktürün ikinci kısmında bekleme alanları ve acenteler, kayanın delindiği yerde ise “gişe” konumlanmış böylece kayanın içi iskeleye -denize- geçişin sağlandığı bir ara kesite dönüşmüştür. Kara ile denizin birleşimi tasarımda bu şekilde yorumlanmaktadır.

Mühendislik Raporu

Çelik boru profil kesiti: 140mm çapında 8mm et kalınlığına sahiptir ve tüm yapıda tek bir kesit kullanılmıştır.

Yapı analizi en geniş açıklıklı kısım için çözülmüş olup tüm yapı için uygun olacağı düşünülmektedir.

Tüm birleşimler kaynaklı birleşim ile birleştirilmiştir. Kaynak kalınlığı minimum 7mm yapılacaktır.

Tüm kirişler metresine 200kg sabit ve 200 kg hareketli yük gelecek şekilde hesaplanmıştır. Yapı 1. derece deprem bölgesi ve Z3 zemin sınıfına göre çözümlenmiştir.

1,4G+1,6Q ve G+Q+E yüklemelerinde maksimum momentler elde edildiğinden kar, rüzgar yüklemesi gibi yükleme sonuçları raporlanmamıştır. Yapı çözümlemesinde ETABS2015 programı kullanılmıştır.