Katılımcı, Süleymanpaşa Belediye Hizmet Binası Mimari Proje Yarışması

Proje Raporu

Tekirdağ kent olarak merkezi konumu İstanbul’a yakın lokasyonu ile stratejik bir konuma sahip bir kenttir

Genel Yaklaşım
Tekirdağ kent olarak merkezi konumu İstanbul’a yakın lokasyonu ile stratejik bir konuma sahip bir kenttir. Bu çerçeve dahilinde gelişen kent mekanına katkı sağlayacak, sosyal yaşamı destekleyecek ve yeni mekan üretimleri sağlayacak mimari tasarım kararları tasarım sürecinin oluşmasında etkin rol oynamıştır. Kentlinin sosyal yaşam kalitesini artıracak mekan üretimi tasarım sürecinde etkin rol oynamıştır. Kentli bireyin belediyenin hizmetlerine kolayca ulaşmasının yanı sıra kent bütününde mekanların kullanımını sürekli hale getirecek çözümler proje dahilinde çözülmüştür. Gece kamusal bir yapının ıssızlığının çevresine verdiği güvensizlik duygusunu kıracak ve alanın gece / gündüz kullanımını olanaklı kılacak işlevlerin yerleştirilmesine öncelik verilmiştir. Ayrıca çalışanların ve ziyaretçilerin gündelik yaşamlarında nefes alabilecekleri hacimler ve açıklıklarla insan odaklı tasarım yaklaşımı vurgulanması amaçlanmıştır.

Tasarımda eskiden kopmayan yenilikçi bir anlayış benimsenmiştir. Sağlıklı, konforlu, kimlikli, yerel kültüre saygılı ve onun bir taşıyıcısı olan fiziksel oluşumların temsillerini barındıran bir yaşam alanının oluşturulması ise diğer bir hedeftir. Bu kararlar doğrultusunda oluşturulacak kurgu; yapının bir nirengi noktası olması; şehrin anlamlarını taşıyan bir vitrin niteliğine sahip olması; kentin imajını, dahası kimliğini güçlendirecek enformasyonlar içermesi gibi unsurlar, tasarımın bütünsel yaklaşımını oluşturmaktadır.

Mekânın Üretimi
Lefebvre’ye göre “her toplum kendi mekânını üretir”. Aidiyet duygusu ise Lefebvren mekân anlayışının üçlü (algılanan mekân, tasarlanan mekân, yaşanan mekân) diyalektiğinde mekânın tarihi ve yerel gündelik yaşam bütününde kendini biçimlendirir. Böylece toplumca üretilmiş mekân, fiziksel görüntüsü ile insanların oraya ait hissetmelerini sağlayan birçok soyut ve somut enformasyonlar içererek aidiyet düşüncesini sürekli yeniden üretir. Bu bağlamda “Belediye Hizmet Binası” tasarım konsepti, Aydın kentinin tarihi yerel mimari dokusunun yalın, sade ve peyzajla uyumlu tavrı ile yaşadığımız çağın mimari düşünce düzleminin bütünleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Dahası yapının yönetim binası olması dolayısıyla anıtsal bir etki yaratması da öngörülmüştür.

Belediye Hizmet Binası yapısı, etkin alan kullanımı kaygısı, yapıya kolay ve konforlu erişimin sağlanması amacıyla kuzey-güney yönüne yerleştirilmiştir. Yapı çevre ilişkisi, geçirgenlik ilkesi doğrultusunda, yapının peyzajda bir sınır oluşturmaması odağında biçimlenmiştir. Bu nedenle yapının kurumsal kullanımları büyük ölçüde üst katlara yerleştirilmiş alt katlar ise mekânsal akışa olanak tanıyacak kamusal kullanımlara ayrılmıştır. Dahası bu kullanımlar birbiri içine sızma düşüncesiyle düzenlenmiştir. Yaya girişleri Şehit Yüzbaşı Maya Dağlı Caddesi önünden olurken Karlık Caddesi ve Kazım Karabekir Caddesi’nden de “Belediye Sokağı” üzerine girişler sağlanmaktadır. Otopark giriş çıkışları Şehit Yüzbaşı Maya Dağlı Caddesi üzerinden sağlanmaktadır. Ofis ve sosyal alan girişleri ayrılmış olup gece gündüz kullanımına olanak sağlanmıştır. Denize açılan bir liman şehri olan Tekirdağ, su ile ilişkisinin önemini projede de devam ettirmek için iç avluda ve peyzajda reflekte su havuzları, serinletici su fıskiyeleri kullanılmıştır. Proje alanına ana girişler, Şehit Yüzbaşı Maya Dağlı Caddesi olması öngörülmüş olup kentsel sürekliliği sağlamak amacıyla güneyde mümkün olduğu kadar şeffaf, geçirgen ve boşluklu bir kütle oluşturulmuştur. Mevcut ağaç dokusu korunarak bu ağaç dokusunun batı yönünde devam ettirilmesi öngörülmüş ve bu alanlarda farklı odak meydanları yaratılmıştır. Ana belediye giriş noktasında “kent ekranı” oluşturularak açık hava etkinliklerine olanak sağlanmıştır. Bunlara ek olarak sosyal alanların kullanabileceği yeşil bir meydan da oluşturulmuştur. Tekirdağ’ın kentsel ölçeği ve dokusu ile uyumlu, iklimsel özelliklerin olumsuz etkilerinin denetlendiği, malzeme seçimi ile çağdaş kimliğe sahip mekân dilini yansıtacak bir mimari amaçlanmıştır.

Mekân Kurgusu
Belediye Hizmet Binası ihtiyaç programı, yoğun belediye hizmet alanları ve sosyal alanlardan oluşmaktadır. Ofisler, kuzey- güney aksında yerleştirilmiş olup iki ofis alanı bu iki cephe lineer bir yaşam avlusu etrafında birleştirilmiştir. Bu hayat avlusu yaz aylarında açılabilen bir niteliğe sahip olup geçirgenliği sağlamaktadır. Ofis alanları sosyal alanlar “Belediye Sokağı” ile birbirine bağlanmaktadır. Belediye binası için önerilen program maksimum kamu kullanımını sağlayan ve yatay yayılma programı düzeni içermektedir. Tasarımda 4 m yükseklikteki üst katlarda hacimli ana koridorlarla beslenen ofisler yer almaktadır. Ofis, galeriler ve kat bahçeleri ve şeffaf bölücülerle, maksimum ışığın iç mekâna girmesine göre düzenlenmiştir. Ofisler ve kamusal kullanımlar 8 kotunda yükselen baza ile devam ettirilmiş bazadan uzayan kollar ise kente bağlanmıştır bu sayede kentli ve mekan ilişkisi kuvvetlendirilmiştir.

İç avluya bakan cephede bulunan, yazın açılan kışın kapatılan, hareketli katlanır cam paneller ile binanın yılın tüm aylarında yeterli konfor koşulları ile kullanımı sağlanmıştır. Giriş meydanından yükselen basamaklı oturma yerlerinden çatı kotuna çıkıldığında kentsel seyir terasına ulaşılır. Bu noktada deniz manzarasına sahip kamusal kullanım terasları ile kente bağlantılar güçlendirilmiştir. Alt zeminde kurgulanan plan düzeni ile geçirgenlik sağlanmıştır. Üst katlardaki ofis birimlerinde ise iç bahçeler, galeriler, kat bahçeleri ve terasları ile çalışanların ve kullanıcıların yaşam kalitesinin artırılması hedeflenmiştir.

Meclis salonunun, odak noktası oluşturacak meydan ile bütünleşmesi sağlanmıştır. Mekânlar esnek kullanıma olanak sağlamaktadır. Oluşturulan iç sokaklar ile açılabilen cam cepheler, mekânlar ve bahçeler arasında keskin sınırı ortadan kaldırmakta esnek, akışkan ve bütünleştirici mekânlar oluşmasını sağlamaktadır.

Malzeme ve Teknik Bilgiler
Cephede yer yer yerel malzemeler kullanılırken, günümüz teknolojisini temsil eden çelik yapı elamanları da geleceği temsil niteliğinde, Tekirdağ’ın yalın mimarı üslubuna güncel bir yorum katmak adına kullanılmıştır. Taşıyıcı sistem malzemesi olarak betonarme seçilmiştir. Betonarmeyi zorlamayacak nitelikte açıklıklar ile yapı çözülmüştür.

Peyzaj Prensipleri
Proje alanı peyzajı yapı çevre ilişkisi gözetilerek kurgulanmıştır. Dolayısıyla üretilen mekan kentin ulaşım ve yapı bağlamındaki dokusuna uyumlu bir biçimde kent peyzajına entegre edilmiştir. Yapının yerleşiminde, mekânsal sınırlandırıcılar olarak hali hazırdaki bitki dokusunun korunması kararı alınmıştır. Üretilen yeni açık alan kullanımları ise bu bitki dokusuyla uyumlu bir şekilde gerçekleştirilmiştir.

Hem çalışanların hem de kullanıcıların nefes almaları adına yapının mekânsal kurgusuna iç bahçe ve teras kullanımları eklenmiştir. Yapının girişinde vurgu, yönlendirme ve gölgeleme amacıyla yerleştirilen, mevcut bitki dokusunun geliştirilmesi amacıyla seçilen bitkiler (Magnolia Grandiflora, Robinia Pseudoacacia, Prunus Cerasifera ve Picea, Casuarina, Pinus, Cedrus türleri gibi) iç bahçelere gelindiğinde ortamda baskınlık kurmayacak düzeydeki iç mekân bitkileriyle düzenlemiştir. Dolayısıyla insanlara kent mekânı içerisinde doğayla bütünleşebilme olanağı sunulmuştur.

Yaya ulaşımları alanın içerisine her yönden kullanıcıları dahil edecek şekilde kurgulanmıştır. Mekânın hizmet binası olmasından kaynaklı sert ve sınırlandırıcı yapısının yumuşatılması adına yapının zemininden yayaların ulaşımını engellemeyecek şekilde geçişler öngörülmüştür. Bu geçişler ve iç bahçelerle birlikte mekân daha esnek mekânsal pratiklere olanak tanımaktadır. Dahası bu kullanımlarla Tekirdağ’ın sıcak ikliminde insanların rahatlamasına olanak tanıyan konforlu bir atmosfer oluşturmak hedeflenmiştir.

Sert zemin ve bitkisel doku yine kullanıcıların mekânı kullanırken ki konforu gözetilerek ve tasarımı biçimlendiren ilkeler doğrultusunda düzenlenmiştir. Dış mekânda kullanılan malzemeler ise sürdürülebilirlik ve ekonomik bir mekân üretimi olması dolayısıyla yerel malzemelerden seçilmiştir.