Katılımcı, Torbalı Belediyesi Belediye Hizmet Binası Pazaryeri ve Otopark ile Yakın Çevresi Ulusal Mimari Proje Yarışması

PROJE RAPORU

MİMARİ

Torbalı ilçesi İzmir kenti sınırlarında, ege coğrafyasının tarihi, kültürel ve doğal zenginliklerini yansıtan ılıman iklimi ile potansiyel kamusal senaryolara açık, güçlü bir konumda bulunmaktadır. İzmir kent merkezine göre hem merkezi konumu hem de kırsal coğrafi koşulları taşıyan bir kentsel karaktere sahiptir. Metropolis ve Efes antik kentleri ilçe merkezine çok yakın konumda bulunan önemli tarihi alanlardır. Antik kentin büyüyen ve gelişen yeni ilçe merkezleri için önemli kültürel referanslar vereceği düşünülmektedir.

Kentsel bağlamın getirdiği kamusal potansiyeller ve buna bağlı yapısal yerleşme, yaya erişimini tüm ilçe genelinde yaygın hale getirmektedir. Tüm kentsel potansiyellerin aksine mevcut durum tespitlerinde göze çarpan plansız ve bilinçsiz yapısal müdahaleler ilçe genelinde görülmektedir. İlçeyi İzmir kent merkezine bağlayan İzban hattı ilçe merkezine iki durak ile bağlanırken kenti iki ayrı parçaya bölmektedir. Bununla birlikte yarışmaya konu alanların içinden geçmektedir. Mevcut “belediye-otopark-pazaryeri” üçgeni iç içe geçmenin ötesinde kaos ortamı oluşturacak biçimde plansız ve sınırsız bir düzlemde bulunmaktadır. Bu ayrık ve kopuk parçaları aynı işlevli bir programla ele alırken bu SORUNSAL’ı kentin ana meydanını oluşturacak yeni bir düzenlemeyle bütünleştirmek tasarımın ana hedefi olmuştur.

Zeminde kent meydanı ve pazaryeri işlevini bodrum katta ise ana otopark yükünü üstlenecek A alanı tasarımın merkezini oluşturmaktadır. Problem tanımı yapılırken pazarın kurulduğu günlerde belediye işlevini olumsuz yönde etkilemeyip kendi içinde iyi çözülmüş bir programı oluştururken pazarın kurulmadığı haftanın diğer altı gününde ise kentlinin ana meydan ve açık alan gereksinimlerini karşılaması olarak belirlenmiştir. Yine programda istenen ve tren yolunun diğer tarafında kalan hem otopark hem restoran işlevi ise restoran kullanıcılarının görsel olarak belediye ve meydan ile iletişime geçirmeyi önermektedir. Mevcut yaya alt geçidi restoran işlevine uzak kalması ve erişimi kesintiye uğratması yönünden yetersiz kalmaktadır. Tam bu noktada pazar kurulduğu günlerde belediye ve meydan arasındaki ilişki kesit üzerinden yorumlanmış ve bu iki program arasında bir filtre görevi görecek zemin kotunda geçişe imkan tanırken pazaryeri ve restoran arasındaki bağlantıyı sağlayacak köprü önerisi getirilmiştir. Bu köprü zemin üstünde devam eden kentsel donatılar ile zenginleştirilmiş ÜST ALLE olarak yorumlanmıştır.

Antik kentlerde kentin çarşı ve meydanını oluşturan ticari, kültürel ve sosyal işlevlerin merkezi konumunda bulunan AGORA ve daha sonraları onun etrafında biçimlenen yarı açık STOALAR meydan ve pazaryeri tasarımı için çıkış noktası olarak görülmüştür. Alle restoran-otopark ile pazaryeri-meydan bütünlüğünü sağlarken iki alanın bodrumunda bulunan otoparklar ile bağlantıyı sağlayan çekirdekler ile temas edecek biçimde yerleştirilmiştir. Bu sayede hem belediye, pazar işlevi hem araç yaya sirkülayonu kesintiye uğramadan çalışabilecektir. Doğu batı aksı boyunca uzayan bu alle pazar alanında avlulaşarak kuzey yönünde bulunan çekirdeğe ulaşırken avlunun iki kolunda sosyal kültürel etkileşimi arttıracak atölyelerle zenginleştirilmiştir. Atölye işlevi pazar kurulmadığı günlerde özellikle meydan kullanımını arttıracağı öngörülmektedir.

Pazar işlevi ve iklim koşulları düşünüldüğünde alle ve ona takılan düşey sirkülasyonlar ile atölyeleri yarı açık alan koşullarına taşıyacak merkezi bir çelik saçak ile tamamlanmıştır. Bu saçak altında oluşan ve allenin tanımladığı etkinlik avlusu diğer günlerde fuar, festival, konser gibi çeşitli etkinlikleride yapılabilir hale getirmektedir. Ayrıca peyzaj öğesi olarak Alle altına eklenen yansıma havuzları ve yeşil öğeler alle üzerinde ve meydan genelinde doğal klima etkisi yapacaktır. Üst Alle tüm erişimi sağlarken belediyeyle arasına yarı geçirimli bir sınır çizmiş ama belediyeyi besleyecek bütüncül yaya erişimini sağlaması için belediyeye dik takılan bir kol ile uzamaktadır. Bu kol amfi ile zemin kotuna erişirken zemin izi olarak devam edip meclis salonuna erişim sağlayan amfi ile bütünleşip belediye girişine de referans vermektedir. Restoran ise üst alle kotundan giriş alırken bodrum katta bulunan otopark ile düşey olarak bağlanmaktadır.

Belediye yapısı B alanında kuzey güney aksında uzayan parsele paralel yatay bir formda uzanırken hizmet binası girişi meydan cephesinden, başkanlık girişi ise kuzey cephesinden verilmiştir. Yapı zemin, bir, iki ve üçüncü katlarda hizmet binası işlevleri dördüncü katta ise Başkanlık programını oluşturmaktadır. Zemin katta başkanlık girişi kat holü ile ayrılarak bağımsızlaşırken görsel olarak bütünlüğü bozmayacak sınırlı geçişe imkan vermektedir. Zemin kat, kat yüksekliği programın yoğunluğu gözetilerek 6 metre diğer katlar ise 4 metre yüksekliğinde planlanmıştır. Doğrudan erişim gerektiren meclis salonu zeminde açılan çökertilmiş avluya inen amfi ile ulaşılmaktadır. Meclis salonu fuayesi tüm düşey sirkülasyon elemanları ile bağlantıya açık ve başkanlık çekirdeğine doğrudan bağlantı vermektedir. Ayrıca birinci bodrum katta planlanan yemekhane işlevi ile fuaye yiyecek-içecek servis ve sunum işlevini yerine getirmektedir. Belediye zemin ve zemin üstü tüm katlarında kuzey güney aksı cephelerinde kat holüne ışık alacak biçimde çözülerek doğal ışık dengesi tüm birimlere dağıtılmıştır. Başkanlık katı ise hem cephe hem tavan ışıklığı ile tamamen şeffaf hale getirilmiş başkanlık çekirdeği haricinde diğer iki çekirdekle de doğrudan halkın erişimine açılmıştır. Belediye personeline hizmet edecek kapalı otopark ve teknik servisler ikinci bodrum katta çözülerek araç ve yaya dolaşımına hizmet etmektedir.