Katılımcı, Torbalı Belediyesi Belediye Hizmet Binası Pazaryeri ve Otopark ile Yakın Çevresi Ulusal Mimari Proje Yarışması

MİMARİ AÇIKLAMA RAPORU

Kent, yalnızca binalar topluluğu, yollar ve kaldırımlardan oluşan fiziksel bir oluşum değildir. Kent, herkese açık bir kültür alanıdır. Bu kültür de iletişim ve etkileşim ile gelişir. Kentte farklı kullanıcıların demokratik bir mekan kullanımı ile buluşması kentin kültürünü oluşturur. Böylece insanın yarattığı kent mekanları, zaman içerisinde kentin insanları etkilemesi ile devam eder. Kent mekanının insanları etkilemesi, kentlinin bir arada ancak birey olarak da var olabildikleri, seslerini duyurabildikleri ve bulundukları kent mekanına kendilerini ait hissedebildikleri ölçüde gerçekleşir. Bu da kentliyi homojenleştirmeden veya birbirinden ayırmadan oluşturulacak, eşit, şeffaf, iletişime, etkileşime ve kültür alışverişine olanak sağlayan bir kent mekanı ile mümkün olabilir. Kent, bu kültür alışverişinin mekana yansıması ile gelişip, evrilebilir.

Köklü bir geçmişi olan Torbalı İlçesi; kendi ekosistemi içerisinde yaşamına devam ederken, Türkiye’nin büyük kentlere yakın pek çok ilçesi gibi sanayileşme ve hızlı şehirleşme ile karşı karşıya kalmıştır. Hızlı şehirleşme, kentin yapısal büyümesinin kentlinin kültüründen ve etkileşiminden kaynaklanmadan, ihtiyacı karşılamak için mecburi bir şekilde gerçekleşmesidir. Bu nedenle hızlı şehirleşmenin gerçekleştiği kentlerde kentli  aidiyet duygusunu kaybeder, kendini boşlukta ve güvensiz hisseder. Kent mekanını kendisi dönüştürmediği için, mekanın da onu dönüştürmesi mümkün olmaz.

YARIŞMA ALANI

Yarışma alanı, tam da bu sebeplerle Torbalı için çok önemli fırsatlara açık bir alandır. Torbalı’nın ihtiyacı karşılamaya yönelik gerçekleşen hızlı kentleşmesini kentlinin yakalaması için pek çok potansiyele sahiptir. Yaya yoğunluğunun fazla olduğu ticari alanlara yakınlığı nedeniyle kentlinin bir araya gelmesi için oldukça uygun bir alandır. Ancak mevcutta Belediye Hizmet Binası önünde bulunan meydan, araç trafiğinin ortasında bulunmaktadır ve yaya sirkülasyonu için uygun değildir.

MEYDAN

Torbalı’nın tanımlı ve araç trafiğinden uzak bir meydana sahip olması için, mevcut meydan arsanın iç kısmına alınarak taşıt trafiğinden koparılmıştır. Ticari merkezden gelen yaya sirkülasyonu, taşıt yolundan meydana doğru akan yeşil akslar ile karşılanmıştır. Böylece, kentlinin taşıt yolundan kademeli olarak uzaklaşması ve meydana ulaşması sağlanmıştır. Meydanda çeşitli festival, konser vb etkinliklerin düzenlenebileceği alanlar bırakılmıştır.

PAZARYERİ

Abdülhamit döneminden bu yana varlığını sürdüren pazaryeri, alışveriş mekanı olmak dışında, ‘Tohum ve Tarım Şenliği’ gibi pek çok etkinliğe ev sahipliği yapmaktadır. Bu nedenle büyük bir Pazar çatısı yerine etkileşime olanak sağlayan bir örtü olarak düşünülmüştür. Pazar örtüsünün yeşili içine alan yapısıyla, pazarın kurulduğu günlerde bir meyve bahçesinde geziyor izlenimi yaratılmak istenmiştir.

Torbalı İlçesine kuşbakışı bakıldığında, Tepeköy Pazaryeri çatısının büyük bir alan kapladığı görülmektedir. Pek çok kentteki Pazar çatısı gibi kentte, potansiyeli olan büyük bir alanı işgal etmektedir. Pazar örtüsünün kapladığı alanı kente kazandırma fikri bu şekilde oluşmuştur. Örtü kentten alınan büyük alanın tekrar kentliye kazandırılması için aynı zamanda bir üst meydan gibi davranmaktadır. Pazarın hem kurulduğu hem de kurulmadığı günlerde bu alan kentlinin kullanımına açıktır.

BELEDİYE HİZMET BİNASI

Eşitlikçi ve herkesin sesini duyurabildiği bir kent, şeffaf bir yönetim ile mümkün olmaktadır. Torbalı Belediye Hizmet Binası da, kentliye kucak açan yapısıyla kentlinin kendisini bir devlet dairesinde değil de kentin devamında gibi hissetmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle pazaryeri örtüsü, gölgelik olacak şekilde belediye binası önündeki parka doğru uzatılmıştır. Zemin kattaki bina girişi kentliyi içine çekecek şekilde geri çekilerek tanımlı bir giriş oluşturulmak istenmiştir.

Vatandaşın yoğun kullandığı birimlere ulaşımını kolaylaştırmak ve bu birimleri park ve meydan ile bütünleştirmek için, alt zemin kot oluşturulmuştur. Bu kottaki birimlere çökük avlu oluşturularak doğal ışık ve hava sağlanmıştır. Aynı zamanda belediye önündeki parktan, bu kota ulaşan bir eğimli kentsel mekan yaratılmıştır.

Meclis Salonu ve başkanlık makamı, şeffaf belediyeciliği vurgulamak amacıyla ön cephede konumlandırılmıştır. Meclis Salonundan hem pazaryeri ve meydan tarafı hem de İzban Hattı tarafı görülmektedir. Hem belediye çalışanlarının hizmet verdikleri kenti görmesi, hem de şeffaf cephesiyle kentlinin kendileri için çalışan belediye meclisini algılaması sağlanmıştır.

KAPALI OTOPARK VE RESTORAN

C Alanında istenilen otopark yeraltında çözülerek, zemin kat kent kullanımına açılmıştır. Restoran işlevinin yanısıra öneri ticari birimler ile birlikte mevcutta bulunan park ve cami kamusal alanları ile bir bağlantı aksı oluşturulmuştur.

MİMARİ ve PEYZAJ

Tasarım bütününde yalın bir mimari dil kullanılmıştır. A alanındaki Pazar örtüsü kompozit çelik kolonlar üzerinde betonarme olarak kurgulanmıştır. B alanında bulunan Belediye Hizmet Binası’nda, şeffaf belediyeciliğe vurgu yapmak için meclis salonu ve başkanlık bölümleri çıkma yapılarak şeffaf bırakılmıştır. Ancak güneybatı cephesi olması sebebiyle güneş kırıcılar eklenmiştir. Binanın diğer bölümlerinde cephe malzemesi olarak prekast beton cephe kaplaması önerilmiştir.

Belediye Hizmet Binası teraslarında ve Pazar yeri zemini ile çatısında yeterli derinlikler bırakılarak bitkilendirilebilecek yeşil çatı sistemi kurgulanmıştır.

Torbalı, bitki çeşitliliği açısından oldukça zengindir. Yarışma alanında da bu zenginliği yansıtacak bitkisel peyzaj önerilmektedir. Ayrıca Pazar alanında bulunan yeşil alanlarda yer alacak meyve ağaçları ile, doğadan kopmuş yalnızca tezgahta ve marketlerde meyve gören  günümüz insanının, aldıkları meyvelerin kaynağını ve mevsimini gözlemlemeleri amaçlanmıştır.

MÜHENDİSLİK

Enerji tasarrufu için; bütün çalışma mekanları doğal ışık ve doğal havadan en fazla sürede yararlanacak şekilde konumlandırılmıştır. Güneş kırıcılar ile yapının ısınmasının önüne geçilerek tasarruf ve çalışma konforu sağlanmıştır.

Bütün yapılarda yapım kolaylığı ve malzeme ekonomisi için betonarme sistem kullanılmıştır. Pazar yeri örtüsü için de betonarme kirişsiz döşeme tipi seçilmiştir, mimari sebeplerden dolayı geniş açıklık geçilmesi gereken durumlarda çelik strüktür yerine ardgerme sistemin kullanılabileceği öngörülmüştür. Pazar yerinin yağmur suyu ve temizlik sonrası ; atıkların kolay ayrıştırılabilmesi için zemin üstünde yeterli ölçüde toprak dolgu bırakılmıştır. Bu dolgu içinden bütün tesisatlar geçirilebilecektir ve ağaçlar için bitkisel toprak derinliği oluşturacaktır.