Katılımcı (Ulaş Mimarlık), Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası Yarışması

MİMARİ AÇIKLAMA RAPORU

Kentin hakim noktasında yer alan proje alanı çevresinde yapılması planlanan yeni şehir dokusu ile beraber ele alınarak değerlendirilmiştir. Bu bağlamda projenin çevresine sunacağı katkı önemlidir. Önerdiği açık ve yarı açık kamusal alanların kentli tarafından kullanılacak olması ve bu ortam sayesinde oluşacak kent yaşamının öncelikle yakın çevresine, daha sonra da tüm kente katacağı sosyal zenginlik üzerinde durulmalıdır. Bu sayede kentle bütünleşen yeni bir çekim alanı yaratılmış olacaktır.

Şeffaflık ve katılımcı demokrasi ilkelerinin mimari kurguda karşılığı olarak erişilebilir bir yapı olması, basit ve anlaşılır olması yanında, insan ölçeğinde sosyal donatı alanlarının tanımlanmasıyla topluma açık bir yapı olması hedefler arasındadır.

Kamu binası olması, kentliye alan bırakılabilecek nitelikte bir kurguya sahip olması, çevresindeki bölgenin doğru tasarım kararlarıyla imar edildiği takdirde; “ETKİLEŞİM ALANI” ve mevcut kent merkezi tarafında kalan park alanı yeni merkez için önemlidir.

Seyir terasları, yürüyüş yolları, platformlar, oyun alanları, çarşı aksı ve hobi bahçeleri ile kullanım zenginliği ile kurgulanan kent parkı; belediye binası, çevresi ve etkileşim alanı ile bütünleşerek , yeni kent alanı için öncü etki başlangıcı yapabilecektir.

Arsa koşulları ve çevre ilişkileri bağlamında düşünüldüğünde proje alanı çevresine katkı sağlaması gerekli bir alan olması nedeniyle kent için önemli bir gereksinimi de beraberinde getirmektedir. Projenin gerek çevresine, gerekse kente çok boyutlu bir zenginlik katarak kent yaşamı ile sürekliliği devam ettiren, halk ile temas kurup onu temsil eden bir yapı olması düşünülmüştür.

Yapı Kurgusu
Kente hakim bir dik yamaç üstündeki düzlük alan olarak nitelendirilebilecek proje alanı için tasarlanan kurgu; teraslanarak alt kotlara inen ve indikçe kamusal alan imkanları artan bir yapıdadır.

Bulunduğu alanla olan etkileşimi ve kent manzarasına doğru yönelim sonucu oluşan kollardan doğan tasarım kavramı, birbirlerinin üst kotlarını seyir terası olarak kullanan blokların, etkileşim alanına ve yeni planlanan kent alanına açılımını da sağlamaktadır.

Meydan, iç sokak, seyir terası gibi kolay erişilip kullanılabilir rekreasyon alanları kentliyi yapının tanımladığı meydana getirecektir. Bu ihtiyaç için açık hava aktivitelerine olanak sağlayacak belediye binasının zemin katında çeşitli kiralanabilir alışveriş ve yeme-içme birimleri önerilmiştir. Bununla birlikte belediyenin yemekhane ve kafeterya alanlarının halkın kullanımına da imkan tanıyacak şekilde tasarlanması gerekliliği üzerinde durulmuştur. Bu şekilde farklı organizasyonlara da ev sahipliği yapacağı öngörülerek bina kentsel merdiven ile meydana ve dolayısıyla da kent parkına bağlanmıştır.
Proje alanı, çevre ilişkileri ve bina programı doğrultusunda 3 parçaya ayrılmıştır.

1. Belediye Meydanı
2. Belediye Hizmet Binası ve Sosyal Birimler
3. Etkinlik Alanı

1.BÖLGE

• Belediye hizmet binası için yaklaşım alanı.
• Belediye Binası ile mevcut kent alanı-yeni kent alanı ulaşım aksı ilişkisi.

2.BÖLGE

• Belediye Hizmet Binası için yerleşim alanı.
• Sosyal birimler için 3.bölgeye açılım alanı
• Zemin kat kotunda açık ve yarı açık kamusal alan kurguları.

3.BÖLGE

• Etkinlik alanı.
• Yeni kent alanı için çekim merkezi ve kent ile etkileşim alanı
• Gece ve gündüz etkinlik düzenlenebilen meydan
• Belediye hizmet binası ve sosyal birimlerin etkinlik alanına ve kente açılımı
• Yeni kent alanı ve güneydeki park alanı ile bağlantı alanı

Etkin ve gün boyu kullanılması hedeflenen “İç Sokak-Sosyal Aks”.

Arsanın batısında bulunan ve şehir merkezi ile bağlantı aksı haline gelmesi beklenen ana cadde yaklaşım yönünde kurulanan “Belediye Meydanı” oluşturma fikri.

Proje alanının güneyinde yer alan ve dik bir eğimle şehir merkezine doğru inen park alanında kurgulanan teraslar ve seyir platformları.

Belediye ile yeni kent alanı arasında sosyal ilişki kuracak “Kent Meydanı-Etkileşim Alanı” oluşturulması hedeflenmiştir.

Kent Parkı, güneyde mevcut kent merkezi, kuzeyde ise belediye hizmet binası ile tanımlı alan içinde kalmaktadır. Park, etki alanında bulunan bölge ile birlikte ele alınarak bütüncül bir tasarım önerilmiştir. Ulaşım akslarına yakın Belediye Meydanının binada İç Sokak, devamında Kent Meydanı, sonrasında Kent Parkıyla devam eden yürüyüş aksı etrafında genişleyen süreklilik sağlanmaktadır.

Çevre parseller için; zemin katlarını kente bırakan, sosyal süreklilik sağlayan yapısı ve bu sayede yeşile olanak veren kurgusu ile düşünüldüğünde hem Kent Parkı hem de belediye binasıyla bütünleşebilecektir. Kent parkı üzerinde önerilen bahçeler, çarşı aksı ve seyir terasları ile parkın günlük hayata katılması amaçlanmıştır.

Parkın yeni kent alanına getireceği olumlu etki sayesinde fiziksel yapı önerilerinin gerek duyacağı yaya akışı ve kullanım alışkanlığı karşılanmış olacaktır. Bu nedenle kent parkının ve belediye binasının dışa açık alanlarının; kentle sürekli iletişim halinde olabilmesi ve bu alanın halka açık fonksiyonlarla destekleneceği fikri önem kazanmıştır.

Doğal Çevre
Kentin hakim rüzgar yönü olan kuzey ve kuzey-doğu aksına dik konumlanan belediye yapısı ve sosyal alanlar özellikle kış ve bahar aylarında yine kullanılabilir açık kamusal alanlar sunmaktadır.

Güneş kontrolü ve enerji etkin kullanımı adına yönetim birimlerinin bulunduğu bina Kuzey-Güney yönelimine uygun şekilde konumlanmıştır. Bu sayede ofislerin gün ışığından en üst seviyede yararlanması sağlanırken soğutma giderleri açısından olumsuz olabilecek Batı-Doğu yönelimi tercih edilmemiştir.

Hizmet binası için tasarlanan cephe güneş kontrolü konusunda bulunduğu yöne göre özellikler taşımakta ve cepheler arasında bırakılan boşluk doğal hava sirkülasyonuna imkan vermekle beraber, binanın mevsimle paralel hareket eden ısınma ve soğutma isteğine karşı direnç gösterebilmektedir. Yani iki cephe arasında bir tampon bölge oluşturarak enerji korunumu sağlanabilir. Bu sayede aşırı ısınmayı engeller ve aydınlatmada da kamaşmayı önlemek için güneş kontrol elemanlarıyla desteklenerek daha konforlu iç mekanlar oluşturmaktadır.

Bina da kullanıcıların ve ziyaretçilerin kullanımı için farklı katlarda açık teraslar kurgulanmış ve yeşil alan olarak tanımlanmıştır. Belediye birimlerinin olduğu yatay bloğun ara katında bina kullanıcılarına açık olan “Çatı Bahçesi” nin kullanımı sağlanmıştır. Çatıların yağmur suyunun tekrar bahçe sulamasında ve binanın gri su kullanımına olanak sağlayacak şekilde serbest serme çakıl olması düşünülmektedir. Bu şekilde aynı zamanda blokların ısıl yüküne pozitif etki sağlayacağı düşünülmüştür.