Katılımcı, Van İpekyolu Belediye Merkezi Mimari Proje Yarışması

PROJE RAPORU

COĞRAFİ VE TOPOGRAFİK İLİŞKİ ÖNERİLERİ

Dünya kültür tarihinin biçimlenmesinde önemli güzergâhlardan biri olan İpek Yolu üzerinde bir komuta merkezi olarak oluşan Van kentsel mekânının coğrafyasını batıda Van Gölü, kuzeyde Toprakkale ve doğuda ise Erek Dağı tanımlar. Kapalı bir havza niteliğindeki bu coğrafik tanım, dağlarla sınırlandırılmış ufuk çizgisi ve önünde neredeyse dümdüz, içine çok az yeşilin girdiği bir zemin, bir düzlük olarak Van Kentsel topoğrafyasının da belirleyicisi olmuştur. Kamusal hayatın var olması, sürekliliği ve görünürlüğü için çeşitli avantajları barındırabilecek bu kentsel zemin üzerinde var olacak kimliklerin çoğulluğuna, çeşitliliğine ve mekânsal etkileşimlere imkân tanıyamayacak kadar homojen bir yapılı çevrenin altında ezilerek tanımsızlaşmış, yeni anlamlar üretemeyecek kadar zayıflamıştır. VAN İPEKYOLU BELEDİYE MERKEZİ için bu proje ile öngörülen, söz konusu bağlamı kentsel hafızadaki imgelem üzerinden tetikleyebilecek topografik bir mekân önermektir: TEPE. Tematik olarak düşünülen bu ögeler, aynı zamanda ekolojik imkanları da beraberinde getirmektedir. Tepe bünyesinde oluşturulacak “su toplama, toprak-bitki tutma ağı” yağmur sularının yeniden dolaşıma sokulduğu bir peyzaj ögesi olarak değerlendirilecektir.

TARİHSEL VE SOSYOKÜLTÜREL İLİŞKİ ÖNERİLERİ

Tarihsel ve sosyo-kültürel anlamda köklü denilebilecek, çoğul kimlik, katman ve çeşitli imâlatlara sahip bir kentsel oluşum olarak Van Kenti bağlamında İpekyolu Belediye Merkezi, kentsel ilişkilerin kent sakinleri ile birlikte üretilmesinin, paylaşılmasının ve yönetilmesinin mekânı olarak düşünülmektedir. Bu anlamda toplumsal ilişki ağlarının görünürlük kazanacağı, iletişim ile erişilebilirliğin güçlendirileceği bir merkez fikri öne çıkmaktadır. Buradan hareketle ve yukarıda coğrafi-topografik ilişkiler açısından gerekçelendirilen topografik mekan, aynı zamanda kamusal görünürlüğün mekânı olarak düşünülen kadın, erkek, çocuk, genç, yaşlı, herkesi tepe ve su arasındaki oyun aralığında, arkaik mekân deneyimlerinde, buluşturacak bir DEMOKRASİ TEPESİ ve FESTİVAL ALANI olarak da düşünülmüştür. Tepe’nin eteklerinde imkân bulan performans alanları ile belediye merkezinin mimari programının kesişiminden türeyen kamusal zemin kullanımları ise, dış mekân ve iç mekân arasındaki iletişim ve erişilebilirliği kuran bir arakesit alanı olarak öngörülmüştür. Bu durum iç mekânın oluşumunda ve programatik olarak özelleşmesinde, avlu, su, ışık kuyusu, çatı peyzajı, merdiven, eşik, kapı gibi mekân düzenleyicileri ile etkinleşerek belediye merkezini dışarıdan içeriye doğru parçalayarak ve özelleştirerek kurgulayan, parçacıl mekânlar oluşturmaktadır. Her parçacıl mekân, dışarı ile olan ilişkisini mümkün olduğunca doğrudan kurmaktadır. Dört bölüm olarak düşünülen bu kurgunun program ilişkileri açısından organizasyonu aşağıda verilmiştir.

MİMARİ PROGRAM ORGANİZASYONU

A: ZEMİN İLE DOĞRUDAN İLİŞKİLİ MEKÂNLAR

Kent sakinlerinin doğrudan hizmet aldığı, erişimin doğrudan zeminden kurulduğu mekânlar.

A1- giriş, güvenlik-danışma, evrak kayıt, halkla ilişkiler, zayıf akım odası

A2- eş başkanlık girişi

A3- çözüm koordinasyon, engelli koordinasyon, kriz masası, bilgilendirme panosu, bekleme, vezneler, mali hizmetler

A4- cep sineması

A5- kültür ve sosyal işleri, fuaye, kafeterya

A6- sağlık işleri, zabıta

A7- imar ve şehircilik

A8- yapı kontrol

B: TEPE ZEMİN İLE +400 KOTUNDAN İLİŞKİ KURAN MEKÂNLAR

Kent sakinlerinin sosyo-kültürel karşılaşmaları için olan, erişimin hem giriş kotundan hem doğrudan tepe zeminden de kurulabildiği mekânlar.

B1- meclis

B2- çok amaçlı salon

B3- kütüphane

C: ZEMİN İLE DÜŞEY BAĞLANAN MEKÂNLAR

Kent sakinlerinin dolaylı hizmet aldığı mekânlar ile daha çok başkanlık makamına hizmet veren ofisler ve bazı yönetim mekânları.

C1- özel kalem müdürlüğü ve eş başkan yardımcıları

C2- meclis üyeleri odası, basın odası

C3- yazı işleri müdürlüğü

D: ZEMİNDEN ÖZELLEŞEN MEKÂNLAR

Üst kotlarda zemin programından ayrışarak özelleşen, eş başkanlıklar ve yönetim mekânları

D1- toplantı salonu

D2- eş başkanlık makamları

D3- basın ve halkla ilişkiler müdürlüğü, hukuk işleri müdürlüğü

D4- D4′- bilgi işlem ve destek hizmetleri müdürlükleri – diğer müdürlükler

MEKÂN KURGUSU

Van İpekyolu Belediye Merkezi Projesi, yukarıda ortaya koyulmaya çalışılan tematik kurgu etrafında, merkezin asıl kimliğinin zaman içinde şekilleneceği katılımcı bir ortam olarak düşünülmüştür. Bu ortam, tepe ile yapının bünyelerinde barındıracakları su toplama- toprak ve bitki tutma ağı, ışık-hava kuyuları, rüzgar koridorları gibi ekolojik; çocuk oyun alanı, performans duvarları, su ekranları, sığ su gösterileri havuzu, çatı peyzajları, avlu-sahne gibi sosyal donatılar eşliğinde kent sakinlerinin ağaç dikme, uçurtma festivalleri gibi ekolojik ve/veya performatif katılımları ile imkan bulacaktır. Bu nedenle denilebilir ki; kurgulanmak istenen çocuk-büyük, kadın-erkek, kent sakinlerinin katılım zeminlerini topografik, ekolojik, sosyolojik açılardan çoğaltabilmektir.