Kayseri Büyükşehir Belediyesi Ana Transfer Merkezi Tasarımı

Nuh Naci Yazgan Üniversitesi, Mimarlık Bölümü 4.sınıf öğrencisi Elif Şahin tarafından, 2022-2023 Eğitim - Öğretim yılı Güz yarıyılı, MİM 701 Mimari Proje VII dersi kapsamında, Mimar Mehmet Akif Kemerlioğlu ve Arş. Gör. Betül Satoğlu yürütücülüğünde 'Ana Transfer Merkezi Tasarımı' konulu proje çalışıldı.

MİMARİ PROJE RAPORU:

Proje Alanına Yaklaşım:

Yapı, kent merkezine 8 km uzaklıkta, eski çevre yolu üzerinde, mevcut otobüs terminalinin bulunduğu arazide tasarlanmıştır.

Kentin kuzeyinden geçen yeni çevre yoluna olan bağlantı kolaylığı ve yakınında bulunan raylı sistem hattının varlığı alanın potansiyelini arttırmaktadır.

Proje alanı incelendiğinde: 

Tasarım alanına ulaşım çeşitliliği avantaj sağlarken, bu ağın ortasında düğüm merkezi olan Transfer Merkezinde karbondioksit emisyonun fazla olduğu tespit edilmiştir. Aynı zamanda tasarlanmamış ve yeşil alana oranla sert zeminin fazla olduğu gözlemlenmiştir.

Proje alanının farklı noktalarında, aynı saatte yapılan gözlemler sonucu, yüksek miktarda gürültü tespit edilmiştir. Gece ve gündüz kullanımında farklılık olsa bile bu sorunu engellemeye yönelik çözüm önerilerine rastlanmamıştır.

Her bölgeden farklı vasıtalar ile proje alanına ulaşım sağlanmaktadır. Ancak yapılan düzenlemeler ve yapımı tamamlanan tramvay hattı, mevcut tasarımın işleyişinde kopukluğa sebep olmuştur.

Elde edilen veriler doğrultusunda, çağdaş mimari kriterler ile örtüşen işlevsel ve sosyal bir ‘Şehirlerarası Terminal Kompleksi’ tasarlanması öngörülmüştür.

Tasarım Kararları:

Tasarım süreci, ‘terminal yapısını kent kapısı olmaktan çıkarıp nasıl ‘kent aynası’ yapabiliriz? sorusuna cevap aranarak başladı. Otogar yapıları, aktarım özellikleri nedeniyle geleni karşılama, gideni uğurlamanın yanında, kültürel bir etkileşime ve alış-verişe de açık olan kent buluşma mekanlarıdır.

Verilen yapı programı kapsamında, Otobüs Terminali, Hızlı Tren İstasyonu, Otel ve Rekreasyon Alan tasarımı yapılmıştır.

Otobüs Terminali, proje alanının kuzeyine önünde kamusal boşluk oluşturacak şekilde konumlanmıştır.

Alışılagelen terminal yapılarının aksine, yeşil alanların sert zeminden fazla olması amaçlanmıştır. Verilen bu karar doğrultusunda, proje alanına gelen araçlara tali yollar, farklı girişler ve otoparklar tasarlanmış, arazinin çevresine yerleştirilmiştir. Mevcut otopark sorununa ise –4.00 kotunda kapalı otopark tasarımı önerilmiştir. Bu sayede sert zemin miktarı azaltılmış, yaya için keyifli, güvenli, yeşil alanın ağırlıklı olduğu ve tasarımın büyük kısmını oluşturan rekreasyon tasarımı yapılmıştır.

Proje kapsamında açık alan, yarı açık alan ve kapalı alan hiyerarşisi göz önünde bulundurulmuştur. Açık alan, projenin tamamlayıcı öğesi olarak kullanılmıştır. Önerilen açık alan senaryosu ile birlikte kullanıcıları bir araya getiren bir tasarım amaçlanmıştır. Bu doğrultuda farklı işlevlere olanak sağlayan meydan, rekreasyon, oyun ve etkinlik alanları tasarlanmıştır.

Temel çalışma prensibi, sirkülasyon aksına eklenen birimler olarak tasarlanmış ve tüm işlevleri ana kütlede toplamak amaçlanmıştır.

Proje alanında bulunan mevcut tren hattı, iyileştirilerek tasarıma dahil edilmiş olup, +8.50 kotunda yeni öneri ile kütlenin bir parçası haline getirilmiştir.

Terminal Binasına, farklı noktalardan yaya yaklaşımı esas alınmış olup, işlevler ile bağlantılı girişler yerleştirilmiştir. Ana giriş ise yaya yaklaşımının daha yoğun olduğu tramvay ve otobüs durağı tarafına konumlandırılmış olup, kütlenin bir parçası buna göre yönlendirilip, şekillendirilerek yayayı karşılan güçlü bir giriş oluşturulmuştur.

Vaziyet planında da öne çıkan sirkülasyon birimi, iç mekanda da hissettirilmek istenmiştir. Bu birim, diğer kısımlar göre daha yüksek tasarlanmış olup açılan çatı pencereleri ile aydınlık bir mekan elde edilmiştir. Aynı zamanda zeminde kullanılan malzeme farklılaştırılması ile de girişlerle bağlantılı, yönlendirici bir sirkülasyon tasarımı yapılmıştır.

Diğer kısımlardaki sirkülasyon ise ana sirkülasyon birimine bağlanan yatay ve düşey sokaklar olarak tasarlanmıştır. Böylelikle mekan içi algılanabilirlik ve tariflilik hissi artırılmıştır.

Terminal Binasının iç mekanı, açılan galeri boşlukları, tasarlanan merdivenler ve yeşil alanlar ile zenginleştirilmiştir. Aynı zamanda sirkülasyon alanları, işlevler ile desteklenip güçlendirilerek keyifli bir mekan tasarımı yapılmıştır.

Terminal Binasının farklı sosyal işlevler için kullanılması amaçlanmıştır. Bunun için zemin katta çok amaçlı salon tasarımı yapılmış olup farklı zamanlarda sirkülasyon birimi ile bütünleşmesi ön görülmüştür.

Restoran, yönetim ofisleri, kuru temizleme, terzi vb. birimler +6.00 kotuna yerleştirilmiştir. Galeri katındaki her noktadan zemin katın algılanması sağlanırken sirkülasyona eklenen işlevler ve bekleme alanları ile keyifli bir galeri tasarımı yapılmıştır.

Hızlı tren istasyonuna bağlantı +6.00 kotunda sağlanmıştır. Bu kota kafeterya, bilet satış alanı, ıslak hacimler ve bekleme alanları yerleştirilmiştir. + 9.00 kotuna ise bekleme alanları yerleştirilmiş olup trenlere biniş bu kottan sağlanmıştır.

Ana kütlenin bir parçası olarak 150 kişiye hizmet verecek Kent Oteli tasarımı yapılmıştır. Odaların tasarlanan yeşil alanla görsel ilişkileri düşünülerek güney cepheye yerleştirilmiştir. Aynı zamanda Hızlı Tren İstasyonu ve peronlarla ilişkisi için sirkülasyon birimine eklenen bekleme alanı tasarımı yapılmıştır. Otel için +5.00 kotunda restoran, + 40.00 kotunda ise seyir katı tasarımı yapılmıştır.

Evrensel tasarım kriterleri, tüm mekanlar için uygulanmış olup, engelliler için erişilebilirlik bakımından rampa, asansör, kapı ölçüleri vb. çözümler uygun koşullarda yapılmıştır.

Yangın, deprem vb. felaketler göz önünde bulundurulmuş, malzeme seçimi ve tasarımda güvenlik dikkate alınmıştır. Tasarımda toplu kaçışlara imkan verilmiştir.

Sonuç:

Verilen tasarım kararları doğrultusunda, çağdaş mimari kriterler ile örtüşen, işlevsel, sosyal ve yeşil alanı ile var olan imgesel bir kütle tasarımı yapılmıştır

Animasyon: