Kıyıların Kullanımı

İyi Ofis, Pasaport İzmir'deki projeyi şöyle anlatıyor:

Projenin amacı: Aktivite iskeleleri, Türkiye’nin kıyı kentlerinin denizle kurdukları ilişkiye dair alternatifler üretmeyi amaçlamaktadır.

Projemizin hedefi, su üzerinde yüzen, özelleşmiş alanlar oluşturarak, kıyı kullanımını çeşitlendirmektir. Denize uzanan yüzer iskelelerin, Türkiye genelinde rastlanan kıyı şeridinin denizle kurduğu tekdüze ilişkinin tersine, suyla organik bir ilişki kurulabileceğine dair örnek teşkil etmesi amaçlanmaktadır.

Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde, çoğu planlama ve tasarım kararı yukarıdan gelen direktiflerle seçim kampanyalarına yönelik olarak verilmektedir. Bu kararlar, politik olarak daha çekici olan “mega”, tasarlanamayacak kadar büyük projeleri beraberinde getirmektedir. Bu,”Bigness and the Problem of Large” makalesinde R.Koolhas’ın da değindiği bir problemdir. Biz tasarım ve şehircilikte tam zıt ölçekte çalışmaya inanıyoruz: mikro ölçekte düşünmek ve yerel kararlar vermek. Projemiz bu bakış açısıyla , “Mikro Şehircilik için Mikro Manifesto: Mikro Düşün” savı ile yola çıkmıştır. Projemiz kapsamında, bu bakış açısıyla, Türk kentlerinin kıyıları ile kurdukları ilişkileri irdelemeyi amaçlıyoruz. Tasarlanamayacak kadar büyük bir alana dair verilen kararı temsilen İzmir sahil şeridi, tek bir kesitle, bütün kentte neredeyse hiç değişmeden uygulanmıştır. Bu sürekli kesit, kullanıcıları 50 cm’lik bir parapet arkasında tutmakta ve sudan 1,5 metrelik bir basamakla ayırmaktadır. İzmirliler için deniz, uzaktan bakılan bir manzaradır.

İstanbul’da ve İzmir’de bazı bölgelerde bu tasarım yaklaşımının uygulanmadığını ve bu bölgelerin çok verimli olarak kullanıldığını görmekteyiz. Bebek sahilindeki kayık rampaları, Salacak Sahilindeki kayalıklar ve Konak’ta yapılan basamaklama çalışmaları, uygulanabilecek varyasyonlara çok güzel örnekler teşkil etmektedir. Proje sürecimizin bir parçası olarak, İzmir Ekonomi Üniversitesi Mimarlık Öğrencileri ile birlikte gerçekleştirdiğimiz çalıştaylar aracılığı ile İzmir sahili boyunca (Göztepe ile Kordon arasına yoğunlaşarak), kullanıcıların sergiledikleri ilginç kullanımlar, kullanım yöntemleri, süreleri ve kullanılan malzemeler tespit edilmiştir. Bu incelemeler sayesinde potansiyel içeren ve mega ölçeklerde her zaman göz ardı edilen kullanımlar öneren tasarımlar üretilmiştir.

Dünyada gittikçe yaygınlaşan açık kaynaklı (open-source) tasarım ilkesi ile, iskele modüllerinin bileşenleri ve üretim bilgileri internet üzerinden ücretsiz olarak paylaşılacaktır ve isteyen kişiler tarafından kolayca kopyalanabilir ve tekrar üretilebilir olacaktır. Parçaların birleştirilmesinde hiç bir elektrikli alete ve atölyelerde kullanılan ağır makinelere gerek duyulmayacaktır. Paylaşılan tasarımlar kullanıcılar tarafından istenildiği gibi çoğaltılacak ve değiştirilebilecektir. Bu kullanımın sonunda oluşabilecek spekülatif bir senaryo, İzmir’in sahil şeridinin denizin üzerine yayılmasıdır. İzmir’in deniziyle tekrar barışması yukarıdan gelen bir kararla değil, kentlilerin verecekleri birçok küçük kararla gerçekleşebilir ve böyle bir gelişme organik olarak sağlanabilir. Organik (aşağıdan yukarıya) yaklaşımlar, hiyerarşik (yukarıdan gelen) karar mekanizmalarının aksine, ihtiyaçtan doğan, sürdürülebilir ve kentliye ait ürünler ortaya çıkarır.

NEREDE: Projemiz limandaki su ve insan trafiği akışını olumsuz yönde en az etkileyecek biçimde Konak Piyer ile Pasaport İskelesi arasında konumlandırılacaktır. Yüzer iskeleler, kıyıya bağlanmış bir sal gibi, çapalar yardımı ile sabitlenecektir, kıyı zeminine bir müdahaleleri olmayacaktır. Kıyıya bağlantıları kendi ürettiğimiz bir borda merdiveni ile yapılacaktır. Bu bağlantı istendiğinde kesilerek dubalara ulaşım engellenebilecektir. 40 günlük süre sonunda, çapaları toplanarak hiç bir iz bırakmadan İstanbul’a taşınacaktır.

SÜRE: Yukarıda belirtilen bölgede 6 metrelik bir kıyı şeridini 1 Eylül – 10 Ekim arasında 40 günlük geçici bir süre için kullanmak istiyoruz. 10 Ekim’de iskele, İstanbul Tasarım Bienali’nin ana sergi mekanında sergilenmek üzere İstanbul’a transfer edilecektir.

EBATLAR: Yüzer iskele su üzerinde 32 m2’lik yer kaplamaktadır. 1 m genişliğinde bir borda merdiveni ile ile kıyıya bağlanmaktadır. Çapalar aracılığı ile su üzerinde sabitlenmektedir. İskele 4 m2 ‘lik 7 tane ayrı modülün birbirine halatlar ile bağlanması ile bir araya getirilmiştir.”