"Süreklilik" teması etrafında şekillenen 4. Uluslararası Antalya Mimarlık Bienali'nde POT+ tasarım araştırma grubu, “Komün-Aksiyon Duvarlar/Common-Action Walls” işi ile yer alıyor.
POT+ tasarım araştırma grubu mimarlığın, döngüsel süreçler içinde ve doğanın bir uzantısı olarak var olma hallerini, hesaplamalı tasarım ve üretim üzerinden araştıran ve kollektif bilgi paylaşımı ile sürdüren çalışmalar yürütmektedir. Komün-aksiyon Duvarlar projesini bu araştırmalar içinde bir mimari prototip olarak tanımlamaktadırlar.
POT+ tasarım araştırma grubunun kurucuları Fulya Özsel Akipek ve Tuğrul Yazar projeyi anlatıyor:
Komün-Aksiyon Duvarlar
Komün-Aksiyon Duvar performatif bir duvardır. Yenebilir bitkilerin yetiştirilmesi için boşluklu olarak tasarlanan ve bu bitkilerin ekimi, bakımı, sulanması ve hasadı ile sürdürülebilir ve katılımcı bir kent bahçesi strüktürü olmak üzere biçimlendirilmiştir. Komün-Aksiyon Duvarlar, daha önce üretilen kent bahçesi prototiplerinin (Komün-aksiyon Bahçeler) farklı bir malzeme ve üretim tekniği ile yapısal bir eleman olan duvara dönüşmesine dair bir araştırmadır. Daha önceki çalışmalardaki permakültür ilkeleri ile dijital tasarım teknolojilerini buluşturma çabasına burada malzeme araştırması da katılmış, yerel malzeme-üretim tekniği olarak sıkıştırılmış toprak kullanılmıştır.
Hesaplamalı Tasarım ve Geometrik Örüntü: Gyroid
Komün-Aksiyon Duvarlar için gerekli olan boşluklu ve sürekli örüntü için minimal yüzeyler araştırılmış ve gyroid formunda karar kılınmıştır. Tasarımdaki sürekli yüzeyler bir ana modülün çevrilip üst üste konduğunda birbirini tamamlaması sayesinde sağlanmış, gyroid geometrisi ile en az malzeme ile en geniş boşluklar yaratılmıştır. Bu form sayesinde tek bir kalıp ile tüm duvar oluşturulabilmiştir. Sürekli ve iç bükey yüzeyler ile maksimum ışık, hava geçirgenliği ve bitkilerin yetişmesi için gerekli boşluklar sağlanmıştır. Bu akışkan yüzeyler, haznelere yağmur suyunun yönlendirilmesini de kolaylaştırmıştır. Tasarımın sayısal modeli üzerinden hızlı prototipleme ile deneme modelleri yapılmış ve bloklar bu modele göre çağdaş kalıp üretim yöntemleri ile fabrikada1 üretilmiştir.
Sıkıştırılmış Toprak ve Kalıp Teknolojisi:
Komün-aksiyon Duvarlar materyal araştırma sürecinde öncül araştırmalar2 incelenmiş, danışmanlar ve üreticiler ile yapılan denemeler sonucunda karışıma çeşitli malzemeler eklenmiştir. Hafriyat atığı olan killi toprak analiz edildikten sonra kireç, alçı, su, elyaf ve perlit gibi malzemelerle karıştırılmış, çelik karkas ile güçlendirilmiş, yapısal ve form verilebilir bir hale getirilmiştir. Bu malzeme, enerji tüketmeden insan gücü ile sıkıştırılabilmekte ve kullanımından vazgeçildiğinde doğaya geri dönebilmektedir.
Sürdürülebilir ve Üretken Peyzaj
Komün-Aksiyon Duvarlar’ın hazneleri yenebilir bitkilerin yetiştirilmesi için tasarlanmıştır. Yaz aylarında şifalı ot türleri, domates, biber, sonbaharda fesleğen ve tere, tüm sene boyunca maydanoz gibi bitkiler ekilip toplanabilir, arı çeken bitkiler ve haznelere kuşyemi konularak hayvanların kullanması da sağlanabilir. Duvarın içine yerleştirilen damlama sulama sistemi Karaalioğlu Parkı’nın mevcut sistemine entegre edilmiştir, böylece kurak dönemlerde bitkiler minimum su ile sürdürülebilir bir biçimde sulanabilmektedirler.
Komün-aksiyon Duvarlar’ı deneyimlemek, bitkileri hasat etmek isteyenler Karaalioğlu Parkı’nı ziyaret edebilirler.
[POT+] Tasarım Araştırma Grubu’nun çalışmalarına buradan ulaşabilirsiniz.
1Fibrobeton Düzce Üretim Tesisi
2 Prof. Dr. Ruhi Kafesçioğlu, Çağdaş Yapı Malzemesi Toprak ve Alker, İTÜ Vakfı Yayınları, 2017, İstanbul.