Mevlana Külliyesi ve Civarının Yeniden Canlandırılması Öğrenci Fikir Projesi

Selçuk Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde Proje VI kapsamında, Mevlana Müzesi’nin çevresinde yapılan kentsel tasarım projesi:

Tasarım alanı çevresinde yapılan analizler sonucu elde edilen bilgilere göre;

• Mevlana Külliyesi gibi tarihi bir yapının çevresine bakıldığında yeni yapıların, tarihi yapıyı ölçek olarak ezdiği görülür.
• Bu yeni yapıların kendi içlerindeki ve Konya için önemli bir yeri olan külliye ile uyumsuzluğu görülmektedir.
• Bölgedeki tüm ögeler bütünleşmediklerinden özgün bir biçimde kararlı bir yapı oluşturmazlar. Bölgedeki yapılarda, Konya tarihine bakıldığında Selçuklu eserlerinin hakim olduğunu görülür. Yapılan yeni yapılarda bu eserlerin taklit edildiği görülmektedir.
• Kent kimliği için önemli bir nokta olan Aleaddin tepesi ve Mevlana Külliyesi gibi önemli yapıların yeni yapılaşma sonucunda öneminin kaybolmaya yüz tuttuğu görülmektedir.
• Bir zamanlar Mevlana’nın ve çevresindeki kişilerin gelip oturdukları, huzur buldukları, tasavvuf ihtiyaçlarını karşılayabildikleri doğa ile iç içe bir yer iken şimdi bakıldığında tamamen beton yığınına dönüştürülmüştür. Bu yüzden eski büyüleyici atmosferini kaybetmiştir.
• Arazide birçok ticari mekan bulunmaktadır. Fakat bu ticari yapılar estetik ve işlevselliği bakımından yetersiz kalmaktadır. Ayrıca çevredeki güvenlik problemi de mekanın kalitesini etkilemektedir.
• Bölgede; suç oranı yüksek, eğitim seviyesi düşük, güvenlik problemi vardır ve gelir düzeyi yetersizdir. Bu gibi problemlerden dolayı bölgede sosyal yaşam kısıtlanmıştır.
• Çevrede gelir düzeyi yetersiz ve dağılımı çok düzensizdir. Yukarıda bahsedilen diğer etmenler de ekonomiyi etkilemektedir.

KÜLTÜR EŞİĞİ KONSEPTİ

Yapılan tasarımda kapılar birer kültürel eşiklerdir. Projede eşikten geçildiği an kültür ve sosyallik ile karşılaşılması amaç edinilmiştir. Sosyallik ve kültür deneyimi, tasarlanan yapının oluşturduğu eşikler ile tanımlanmıştır. Amaç; kullanıcıların Konya’nın kültürüyle tanışabilecekleri, sosyalleşebilecekleri, burada konaklayabilecekleri ve Mevlana Türbesi’ni izleyebilecekleri bir mekana dahil olmalarını sağlamaktır.

• Özellikle kadın ve engelli kullanıcılar olmak üzere kullanıcı profilinin arttırılması amaç edinilmiştir.
• Tasarımı yönlendiren yaya akslarıdır. Yaya aksları girişi, tasarımda şekillenen kabuğun yer yer inip yükseltilmesiyle oluşturulmuştur. Bu eşikten geçildiğinde Mevlana Türbesi’nin önemini vurgulayan ticari mekanlar, kültür kafe ile karşılaşılır.
• Ticari alanların gelecekte koşulların el verdiği oranda fonksiyonu değiştirilebilir. Tasarımda düşünülenler ise; çeşitli ticari atölyeler, Konya kültürünü yansıtacak hediyelik eşya dükkanları, kültür kafe… vb. Böylece bölge ekonomisi canlandırılabilir.
• Yapının odağında süs havuzları bulunmaktadır ve bunlar kuzey doğudan gelen hakim rüzgar etkisiyle yapının içinde ferahlık hissi verir. Yapının içerisinde bulunan avlular sayesinde de insanlara rahat nefes alabilecekleri ağaç gölgelikleri sunulmuştur.
• Yapılan tasarım ile külliyenin tarihi yapısını ön plana çıkaracak bir tasarım yapılmıştır. Ölçek problemi göz önünde bulundurularak ve kullanılan günümüz malzemeleri ile yapılar arası zıtlık sağlanarak Mevlana Türbesi vurgulanmak istenmiştir.
• Yapılan proje içerisinde sosyal alanlar oluşturup kent kimliğinin tekrardan canlandırılması amaçlanmıştır.
• Çevre ekonomisinin canlandırılması için mevcutta var olan ticari alanlara ek olarak butik otel tasarımı yapılmıştır. Böylece yerli halkın kullanımı dışında turistlerin de kullanabileceği bir mekan oluşturulmuştur.
• Tasarımda uygulanan kabuk sayesinde gölge mekanlar elde edilip yer yer üzerinde güneş panelleri uygulaması yapılırsa kendi enerjisini üreten ekolojik bir tasarım elde edileceği düşünülmüştür.