People’s Choice Awards, Solarium

Gazi Üniversitesi Mimarlık Bölümü Atölye DüşleDüşün ekibi tarafından yürütülen "seç+yarış" teması kapsamında yarışmaya katılım sağlayan Gürkan Çelik, Aybüke Delikurt, Melike Taştemur tarafından tasarlanan "Illuminate" projesi Uni.xyz'de düzenlenen "Solarium" yarışmasında People’s Choice Award sahibi seçildi.

Yarışmada doğal gün ışığından en verimli şekilde yararlanan, kullanıcıyı dış hava koşullarından korurken gün ışığına ve manzaraya erişim sağlayabilen kompleks bir kütüphane tasarımı beklenmektedir. Yarışma arazisi Oslo’da bulunmaktadır.

Oslo, Norveç’in başkentidir. Coğrafi konumundan dolayı yıl boyunca gece ve gündüz süreleri arasında büyük farklılıklar vardır. Yıllık yağış miktarı fazla olduğundan geleneksel yapılarda dik çatılar ve soğuğa karşı masif/küçük açıklıklı yüzeyler görülmektedir.

Proje arsası köşe parsel olup ayrıca üçgen formdadır. Parselin kuzeyinde konutlar, doğusunda ve güneyinde mezarlıklar, batısında hastane yerleşkesi bulunmaktadır.

Proje oluşum aşamasında öncelikle arazi parselinin üçgenselliği ve bunu kullanıcıya, sokakta yürüyen insanlara hissettirme fikri ele alınmıştır. Bu doğrultuda arazinin en uç noktasına bir üçgen yerleştirilmiştir ve işlevlere göre bu üçgenin küçülmesi ve yön değiştirmesi ile ana şema oluşturulmuştur. Kütle yönelimleri hâkim rüzgâr yönü ve güneş doğrultusuna göre oluşturulmuştur. Doğal güneş ışığından maksimum düzeyde yararlanılabilmek için çatılar Tesla Solar Kiremit ile kaplanmıştır. Sabahları güneş ışığından elde edilen enerji binanın ihtiyacı olan enerjiye katkı sağlamaktadır. Böylece sürdürülebilirlik adına da bir adım atılmıştır.

Vaziyet planında kuzeyde bulunan kütle ana kitap birimidir. Ortada bulunan kütle merkezi konumdadır ve çekirdek görevi görmektedir. Dış ulaşım ve bahçeler bu kütleye bağlanmaktadır. Güneyde bulunan kütle ise güneşe cephesi ile yönelen meditasyon ve yoga kütlesidir. Parselin iki tarafından kolay erişim için ana bir aks üzerine oluşturulan giriş yoga birimi ile kütüphaneyi ayırmaktadır. Yoga biriminin altında fazla müdahale edilmek istenmeyen ve diğer yeşil alan ile bütünleşen bir alan bırakılmıştır. Burada yogaya hizmet eden oturma alanı bulunmaktadır.

Projenin temel amacı güneşten en verimli şekilde faydalanmaktır. Güneşin iç mekânda hissedilmesi ve homojen bir şekilde dağılması amaçlanmaktadır. Kuzeydoğudan esen soğuk rüzgara karşı koruyucu bir davranış sergilenmektedir. Kütüphanenin dış çevre ile ilişkisini güçlendirmek için alt kotta bahçeler tasarlanmıştır.

İç mekânda güneşi kontrol altına almak için cephelerde güneş kırıcı sistem kullanılmıştır. Bu güneşlikler güneşin yönüne göre hareket edebilmektedir. Güneş ışıklarının iç mekânda her noktada hissedilmesi ve homojen dağılması için mümkün olduğunca açık plan çalışılmıştır. Işığın her kata ulaşabilmesi için galeri boşlukları oluşturulmuştur. Doğal ışık, kütlenin etrafındaki topoğrafya derecelendirilerek -3 kotuna da taşınmıştır.

Oslo’da ahşap yerel bir malzemedir. Proje, ahşabın sıcak yapısından da faydalanılarak ahşap ve betonarmenin birlikte çalıştığı karma bir taşıyıcı sistem ile inşa edilmiştir.