SE Mimarlık tarafından tasarlanan, 2012 yılında açılan yarışma ile elde edilen, Rauf Raif Denktaş Anıt Mezarı ve Müzesi projesinin inşaatı 2020 yılında tamamlandı.
Tasarımcılar, projeyi anlatıyor:
2012 yılında sonuçlanan yarışma sonrasında uygulama projelerinin hazırlanması konusunda 1. Ödülü kazanan tasarımcılar ile işveren arasında anlaşma sağlanamamıştır. Bu noktada bir mesleki dayanışma örneği yaşanmış ve 1. Ödül sahibi müellifler, işverene böyle bir durumda 2. Ödülü kazanan tasarımcılardan teklif alınmasının şartname gereği olduğunu hatırlatmışlardır. Böylece KKTC Yönetimi ve Denktaş Vakfı, yarışmada 2. olan tasarımımızın uygulanması için Temmuz 2015’te bizimle iletişime geçmiştir.
Yarışma projesinin yapılan değerlendirme toplantılarında belirlenen ilke ve beklentiler doğrultusunda revize edilmesiyle oluşturulan tasarımın uygun bulunmasıyla birlikte de uygulama projesi çalışmalarına başlanmış ve Ocak 2016’da tamamlanmıştır.
Açılan ihalenin sonuçlanmasıyla 2016 Eylül ayında başlayan inşaatın tamamlanması uzun süre almıştır. Bunun nedenleri proje ile ilgili olarak KKTC İçişleri Bakanlığı, KKTC Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı ile Denktaş Vakfı gibi üç ayrı onay makamının olması, proje ve malzeme revizyonlarına bağlı onay süreleri, adaya malzeme teminindeki güçlükler ve dönemsel olumsuz iklim koşullarıdır.
İnşaat sırasında müelliflerle mesleki kontrollük sözleşmesi yapılmamasına rağmen tarafımızca gönüllü olarak kontrollük yapılmış ve inşaat yerinde denetlenmiştir.
İnşaat Eylül 2020 itibariyle ana ihale dışında tutulan anı duvarına yerleştirilecek mask, yazıt duvarlarına işlenecek özdeyişler ve müze koleksiyon kurgusu dışında tamamlanmıştır. Müze iç mekanlarına ilişkin çalışmalara Denktaş Vakfının beklentilerinin netleşmesi ve sergileneceklerin toplanıp, sınıflandırılması sonrası devam edilebilecektir.
Anıt Mezar ve çevresi Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş’ın doğa ve yurt sevgisi ile yoğrulmuş alçakgönüllü kişiliğini yansıtan anlamsal ve mekansal bir bütünlüktür. Canlılık katmanı yeşil örtü bir yandan topraktan gökyüzüne doğru yükselirken diğer yandan da örtüde bırakılan boşluktan başlayarak anıt mezar duvarı boyunca yeşil bir şelale olarak tören alanına erişmektedir. Böylelikle ana yaklaşım alanından başlayarak algıya sunulan ana temanın tören alanı içinde ve tören esnasında devamlılığı sağlanmış olmaktadır.
Rauf Raif Denktaş Anıt Mezarı bir anlamda da yurttaşların altında buluştuğu bir çatıdır. Kabir bölümünün tören alanına bakan yönündeki yeşil duvar, sunak taşı, kuşların su içebildiği kuşlar sunağı, ziyaretçileri yağmurdan koruyacak revak ve ana örtü temel unsurlardır. Elde edilmeye çalışılan, kendiliğindenlik içeren, dayatmacı olmayan, insani bir mekansal kimliktir.
Canlılık katmanını oluşturan mezar örtüsü üzerindeki çayır çimeninin, mezar ön duvarındaki ve kuşlar sunağındaki sarmaşıkların zaman içinde baskın hale gelmeleriyle tasarım başlangıçta hedeflenen mekansal kimliğe ulaşmış olacaktır.
Alanın bakımı ve yaşatılması için Bakanlık ve Yerel Yönetim arasında uyum sağlanması gerekmektedir.