Satın Alma (Mesudiye), Yöresel Mimariye Uygun Konut Projesi Yarışması

YARIŞMA RAPORU

HARMAN-LAMAK

Mesudiye ilçesinin özellikle Yeşilce yöresinin   özgün değeri  ‘Harman’  esnek kullanımı ve anlamsal zenginliği bölgenin karakteristik özelliğidir. Seçilen alanda geçmiş ile geleceğin harmanlandığı sokak ve konutların yapısal, işlevsel ve anlamsal karşılığı olan bir mahalle tasarlanmıştır. Yerin ruhuna ve kimliğine uygun, bölgesel kalkınmaya ve kültürel gelişime katkı sağlayan  yerleşim ve konut tasarımı düşünülmüştür.

Harmanın düğün, kamp, festival, satış, sergi gibi farklı kullanımlara açık olması güçlü mekanlaşma etkisi yaratması amaçlanmıştır. Bu sayede Harman, bölgede esnek mekan özelliği gösterecektir. Etrafında tasarlanan pazar alanı mahallede üretim yapan kullanıcıların burada satış yapmasına olanak tanır. İçerisinde sağladığı üretim tüketim dengesi ile sürdürülebilir ekonomi sağlar. Tasarlanan konutların bahçelerinde yer verilen ekim dikim alanları sayesinde burada üretim yapacak olan kullanıcı, pazar yerinde bu ürünleri satabilecektir. Bölgede tasarlanan mahallede; Lokal, sokak kahvesi, konuk evi, ibadethane, sağlık birimi, kütüphane, pazar yeri ve sokak cumbalarına yer verilmiştir. Böylece kullanıcılar ikamet ettikleri konutlardan ihtiyaç noktalarına  yürünülebilirlik ve hızlı ulaşım ile ulaşarak hayatlarını burada rahatça idame ettirebileceklerdir. Sokak cumbaları alt kottaki  yolun üzerinde kalarak geleneksel konuttaki cumba kavramını mikro ölçekten makro ölçeğe taşımıştır. Yol kotunun üzerinde kalan cumba seyir terası olmakla birlikte açık hava sineması ve sokak kahvesi gibi  işlevlere sahiptir.

Önerilen konut tipleri ise üç katlı, iki katlı ve tek katlıdır. Geleneksel izlerin  modern yaşamla harmanlanmaya çalışıldığı konutlarda bölgenin mekansal, yapısal ve cephesel  analizleri yapılmıştır. Modüler ve esnek birleşim kurgusu ile sürdürülebilir yerleşim  hedeflenmiştir. Yaşamsal pratikler incelenmiş ve aidiyet hissi kuvvetli plan üretimi  sağlanmıştır. Konutlar sokağı oluşturan fiziksel ve sosyal kodlar ile birlikte kurgulanmış olup  iyi barınma ve yaşam çevreleri oluşturulmuştur.  Yapılan analizler, geleneksel Ordu evinin harmanlanmış bir hali olarak plan tipine yansıtılmıştır. Konutlar geleneksel dokudan alınan iki öğeden oluşmaktadır: HAYAT ve ODA.  Yaşam alanı olan Hayat, işlevine göre şekillenen  oda ölçülerinin 2 katı olacak şekilde düzenlenmiştir. Tasarımda hem sokak hem de konut ölçeklerinde modülerlik esas alınmıştır .

YEŞİLCE

Mesudiye’ye ait kültür envanterindeki tarihi yapıların çoğunluğu Yeşilce’de yer almaktadır. Yeşilyurt mahallesi ise konum olarak Yeşilce’ye yaklaşık 1 km uzaklıktadır. Okumuşluk oranının neredeyse %100 olduğu bölgede Yeşilyurt’tan başlayarak tüm Yeşilce’de yerel yönetim ve halkın katılımı ile evlerin çatıları kırmızıya, dış cepheleri ise beyaza boyanmıştır. Bu anlamda Yeşilce ve Yeşilyurt kimlik değeri yüksek olan bir yerleşim yeridir. Mesudiye’nin katmanlaşmış kültüründe ve kentin belleğinde önemli bir yere sahiptir. Bu bağlamda Yeşilce’nin korunması ve canlandırılması geçmişi geleceğe aktarması, şimdiyi kuvvetlendirmesi, bölgesel kalkınmayı sağlaması hedeflenmiştir.

YÖRESEL YERLEŞİM KARARLARI

Yeşilce’de sokaklar konutların, harmanların, ahırların birlikteliğinden oluşan karma kullanıma sahiptir. Karasal iklimin etkisinin fazla olduğu bölgede evler sık dokuda yerleşmiştir. Buna karşılık herkesin kendi özel alanın olduğu, mümkün mertebe manzara ve görüş açılarının kesilmediği sokak kıvrımlarına sahiptir. Öneri projede doğanın verilecek en güzel kararı vermesinin bir göstergesi olarak yeşil dokunun bize bıraktığı iz sokağın anlamlı kıvrımını oluşturmuştur. Bu sayede yerleşim doğaya saygılı, yer bağlamına uygun gerçekleşmiştir. Melet çayının uzandığı aksın üst kısmındaki eğimli arazide yer alan yeşil dokunun çizdiği doğal çizgi mahalle aksının oluşmasını sağlamıştır. Öneri projede ± 0.00 kotu mevcut yol kotu, +22.00 kotu mahalle kurgusu için önerilen araç yolu, +25.00 kotu ise öneri yerleşim yeri olarak gösterilmiştir. Yaklaşık %30-35 Eğimli arazi yapısı ve dağınık orman alanları sebebiyle eğimli arazinin düz alana ulaştığı noktadan itibaren yerleşim uygun görülmüştür. Bu sayede eğime ve düz topografyaya yerleşerek farklılaşan konut tiplerinin birlikteliğinin kurgusu oluşan silüeti güçlendirmiştir. Varlığını koruyan su dokusuna ve yeşil koridora paralel, korunarak yerleşim sağlanmaktadır.

ULAŞIM VE ERİŞİM KARARLARI 

Yerleşim alanını çevreleyerek mecburi kullanıma hizmet eden araç yolu minimum, bisiklet ve yaya yollarının maksimum düzeyde olması hedeflenmiştir. Tasarımda alt kota alınan araç yolu ile evlerin manzaralarının kesilmemesi, yaya, bisiklet ile araç yollarının çakışmaması sağlanmıştır. Üst kotta kalan araç yolu ise konutlara  ve  çeşitli etkinliklere hizmet veren harmana ulaşım için kullanılması düşünülmüştür. Karşılıklı konut gruplarının yerleştiği sokak araç trafiğine kapatılmış yerleşim alanın suyla bağlantısı dağınık yeşil doku arasına sızmış patika kollar ve onları karşılayan köprüler ile sağlanmıştır. Kurgulanan patika yollar üst kotta bisiklet ve yaya yollarına bağlanmaktadır.

SOKAK KURGUSU 

Tasarımdaki sokak kurgusunda  genişleyen alanlarda farklı meydan ve meydancık tasarımları yapılmıştır. Yeşil doku artırılmış ve okuma oranın fazlalığına ithafen  kütüphane tasarımı ile Landmark oluşturulmuştur. Sokakta yaratılan ufak sızmalar sayesinde alt kottaki ormanlık alana, araç yoluna ve otoparka ulaşım sağlanmıştır. Bu sızmalar aynı zamanda aktif boşluklar  oluşturmuş konutların mahremiyetini  sağlamıştır.Tasarlanan projede konutlar ve sosyokültürel donatıların ve buna bağlı gelişen ihtiyaçlar düşünülerek modül sokak oluşturulmuştur.

Farklı doğrultuda birbirine eklemlenen sokak modülleri bütünlük hissi vererek mahalleyi oluşturması öngörülmüştür. Öneri sokağımız: Harman Sokak’tır.

KONUT TASARIMI 

Yeşilce yöresindeki geleneksel konutların önemli özelliklerinden ve kimliği oluşturan öğelerinden biri kırmızıya boyanmış kırma çatılardır. bölgede sokak ve konut incelemeleri yapılmıştır. Bu incelemelerle birlikte 3 tip konut tasarlanmıştır. tek katlı/iki katlı/üç katlı  Bunların taban oturum alanları Tek katlı : 110 m² İki katlı 117m² Üç katlı 110 m²’dir. Bu 3 tipinde ortak noktaları mevcuttur. konut tasarımında konut geleneksel dokudaki gibi 2 ana öğeden oluşmaktadır. hayat ve oda.  Hayat (9mx6m) 54 m², oda (4.5mx6m) 27 m²’dir. Geleneksel dokudan esinlenilen bu özellik tasarımın ana kimliğini belirlemiştir. Hayat; tasarımı bakımından geleneksel dokudan esinlenilmiştir. Geleneksel dokuda Hayat sirkülasyon ve yaşamayı barındırır. Oda ise ölçüleri değişmeyen ama ihtiyaca göre değişen esnek bir yapısı mevcuttur. Cumbalar  hayat alanlarından şekillenmiştir. Cumbalar geleneksel dokuda konutun  sokakla iç içe olabileceği, ışığı en iyi şekilde içeriye alabileceği, manzaraya hakim tasarım öğesidir. Tasarımı yaparken bu öğeleri göz önünde buludurarak manzarayı en iyi şekilde içine alan, hayatı besleyen, ışığı içeriye en etkin alacak şekilde tasarım yapılmıştır. Cam açıklıklar ile kapatılan cumba sokakla en iyi etkileşimi kurar. Bu sayede gerçekleştirilen konumlama ile geleneksel dokuda var olan mahremiyet olgusu güçlendirilmiştir.Cephe anlamında iki ana cephe belirlenmiştir. Bu sayede hiçbir cephe kör cephe veya değersiz değildir. Arka cephe bahçeyi göre, ön cephe sokağı göre konumlanır.İki cephede de cumbalar sayesinde manzaradan, sokaktan, yeşilden %100 faydalanma söz konusudur. Bu özen doğrultusunda konutların herbirinde iki ana cephe vardır.  Oda; oda ölçüler bakımından hayatın  yarısıdır. Bu anlamda geleneksel dokuda var olan gibi ölçüsü değişmeden esneklik ile farklı ihtiyaçlara hizmet edecek şekilde tasarlanmıştır. Oda birimi bazı noktalarda yatak odası olurken bazı noktalarda ise mutfak alanına dönüşmüştür

Taş Duvar Kurgusu: geleneksel doku incelendiğinde her şey taş temel üzeri bodrum veya subasman ile şekillenir. Eğimden dolayı bu Ordu evlerinde daha çok hissedilmektedir. Bu anlamda tasarım yapılırken geleneksel dokuda yatay kullanılan taş öğesini tasarımda dikey kullanma kararı alındı. Bu anlamda ODA VE HAYAT birimleri taş duvarın içerisinden doğarak şekillendi. Dikey aksta taş duvar birimleri doğurup gelenekselden esinlenen yeni bir nefes oldu.

Malzeme Seçimi: Geleneksel ordu evi incelendiğinde malzeme bakımından ahşabın yoğun kullanımı gözlemlenmiştir. Yeşilce düşünüldüğünde de beyaz sıvalı, ahşabı, taşı, kırmızı kiremit çatıyı içinde barındıran bir doku hissedilir. Bu anlamda seçilen malzemeler; taş, ahşap, sıva, kırmızı kiremit düşünülmüştür ve tasarlanmıştır. Malzemelerin geri dönüşebilir olması sürdürülebilir  bir sağlar. Bağdadi yapım tekniği ile tasarlanan yapılarda yalıtım malzemesi olarak bölgede yaygın kullanımı olan saman önerilebilir. Organik ve yerel  yalıtım malzemelerinin tercih edilmesi ekolojik açıdan önemlidir.

Bodrum Kat: Bodrum kat ordu evlerinde görülen bir kattır. Eğimden kaynaklanıp ahır, kiler gibi alanlar oluşturulmuştur. Bu öğelerin korunması ve bazı tiplere yansıtılması amaçlanmıştır. Alt kotta otopark barındıran konutlarda modern ahır mantığı ile otopark tasarlanmıştır. Kiler anlamında da su depoları konularak bir depolama biçimi olarak yorumlanmıştır.