Satın Alma, “Odak Ürgüp” Kent Merkezi İçin Fikir Projesi Yarışması

Anıl Sidar İldan ve Eren Başak tarafından “Odak Ürgüp” Kent Merkezi İçin Fikir Projesi Yarışması için tasarlanan proje, Satın Alma Ödülü kazandı.

Proje Raporu:

Kovuk

Günümüz kentleşmesi, hızla büyüyen ve değişen şehirler karşısında, yalnızca ekonomik ve teknolojik gelişmeleri değil, aynı zamanda insanların yaşam kalitesini artıran unsurları da göz önünde bulundurmayı gerektirmektedir. Bu bağlamda, meydanlar ve yeşil alanlar, modern şehir tasarımlarının temel unsurları haline gelmiştir. Şehir planlamasında bu unsurların ön plana çıkması, sürdürülebilir, yaşanabilir ve insana odaklı bir kentleşme anlayışını yansıtmaktadır. Ürgüp’te öne sürülen bu problem kentin mimari ve coğrafi yapısı ile bağ kurabilecek bir şekilde çözülmeli, aynı zamanda sınırlı miktarda müdahaleler öngörülerek tasarlanmalıdır. Ürgüp’ün bu yeni odağı kentsel zemine önem veren bir tasarım olmalıdır.

Projemizin bu noktadaki hedefi, mevcut mimari dokuyla bağ kurarak ve alanı farklı kotlardan yararlanarak ele alarak, sınırlı müdahale ile istenen “Odak Alanın” oluşumunu sağlamaktır. Alan yaratma süreci, bir yandan çevredeki yapılara fazla müdahale ederek mevcut kentsel hafızaya zarar verme ve ekonomik olarak zorluklar yaşama riski taşırken, diğer taraftan, etrafındaki yapıların bu meydanı yeterince odak haline getirebilmesi için uygun bir hacmin ortaya konulamaması gibi bir belirsizlik barındırmaktadır. Kovuk’, bu ikilemin ortasında bir denge noktası kurarak, bir yandan taviz vermek istemeyen, bu ikilemi tek bir hareketle çözmeyi hedefleyen bir tasarım anlayışını benimsemiştir. Hedef, davetkar bir doku kazandırırken, ekonomik ve sürdürülebilirlik ilkelerine uygun bir çözüm ortaya koymak ve alanın ekolojik potansiyelinin desteklenmesi ve kente mimari programla bütünleşen nitelikli bir açık hava rekreasyon alanını kazandırmaktır.

Bu amaçla yapılaşma, araziye mümkün olan en az müdahale ile odak alanın güney çeperinde yer alan mevcut çarşı dokusu ile eski terminal alanı arasındaki dar bir bantta Doğu-Batı ekseninde, eski Kanlıca Vadisi çeperinde var olan kot farkı hattına konumlandırılmıştır. Bu konumlandırma ile beraber iki tarafa birden bakan ve bu iki tarafı da besleyen bir kütle öne sürülmüştür.

Doğu-batı doğrultusunda uzanan “Kabuk” yapı, barındırdığı iklime ve coğrafyaya uygun “kovuk ve oyuklar” ile yeni bir kamusallığın inşasını sağlayabilecek potansiyeller barındırmaktadır. Bu kabuk yapı, bir yandan içinde ticari alanlar barındırarak Ürgüp’e yeni bir çarşı sunarken, diğer yandan çevresinde konumlanan meydanları besleyen ve yarı açık sürekliliğini sağlayan bir kentsel oturma odası olmayı hedeflemiştir. Oluşturulan ‘kovuklar’, yapıyı geçirgen hale getirerek iç ve dış mekan arasındaki sınırları bulanıklaştırmış, hem yerel halkın hem de turistlerin kullandığı ortak bir zemin yaratmıştır. Bu alan, insanların sürekli olarak içinden geçecekleri ve günlük hayatta kullandıkları bir yaşam alanı sunmaktadır. Alanın önemli sokaklarından biri olan Tahsin Ağa Sokağını iki ayrı kotta değerlendirmiş ve alandaki turizm ticaretinin yoğun olarak yapıldığı güncel çarşı ile üst kottan bağlanarak bir yaya sürekliliği sağlanmıştır. “Odak Alanı” çerçeveleyen bu “saçak platform” mevcut ana yaya dolaşım hatlarına uzanarak bağlanmıştır. Dolayısıyla, lokal aks ile turizm ticaret aksını birleştirerek önemli bir bağlantı oluşturulmuş ve bu bağlantı sayesinde, hem kendi içindeki canlılığı destekleyecek hem de çevredeki çevre işletmeleri de besleyecek bir tasarım önerilmiştir. Mevcut kot farkı kullanılarak, otopark gibi kentsel altyapı donatıları alanları da yapı ekseninde oluşturulmuştur. Kanlıca Vadisinin yeşil izinin kısmen de olsa geri getirilmesinin kent içi yeşil dokunun yenilenerek düzenlenmesine bir fırsat oluşturacağı düşünülmüştür.