Shenzhen Skypark

Crossboundaries tarafından tasarlanan Skypark, Shenzhen’de kullanılmayan çatı katını lineer parka dönüştürmüş. Proje, tasarım, altyapı, mimarlık ve şehir peyzajını bir araya getiriyor.

Skypark, şehrin genç, girişimci ve dinamik karakteriyle birlikte var olan sağlıklı bir kentsel yaşam tarzını mümkün kılmayı amaçlıyor. Çatı parkı, mahalle için çekici bir kentsel proje haline geliyor, kentin altyapısı ile iç içe geçiyor ve çevredeki yüksek binaların çoğunun doğrudan gördüğü bir çekici bir nokta halini alıyor.

Son 40 yıl içerisinde Shenzhen küçük bir balıkçı kasabasından Çin’in en modern ve yenilikçi şehirlerinden birine dönüştü. Hızlı nüfus artışıyla beraber birkaç binden yaklaşık 17 milyon nüfusa ulaşan ve nüfusunun %33’ü genç nüfus olan Shenzhen büyüyen bir megalopolis haline geldi. Bu genç nüfus yoğun metropol dokusu içerisinde yaşıyor. Dolayısıyla kent parkları, eğlence mekanları, bölge halkının refahı için gerekli olan yeşil altyapının vazgeçilmez bileşenleri haline geliyor. Shenzhen’de yıl boyunca görülen yaşanabilir iklim sayesinde bu dış mekan eğlence alanları tüm potansiyeli ile kullanılabiliyor.

Yerel yönetimin, spor ve eğlence bölgesi yaratmak için bu yoğun kentsel doku içinde dönüşüme ayırdığı mekanlardan birisi de Güney Terminalinin ve Shenzhen Metrosu’nun depo binasının 1,2 km uzunluğundaki çatılarıydı. Bu uzun aks vapur, otobüs, araba ve trenleriyle Hong Kong’un ana ulaşım noktası olan Shekou’ya kadar ulaşıyor.

Tasarım yapılırken karşılaşılan zorluklardan biri farklı kullanıcı gruplarının farklı ihtiyaçlarını aynı mekanda sağlayabilmek olmuş. Öncelikle çevre okulların fiziksel eğitim kalitesini geliştirmek ardından günlük kullanıcıya eğlenceli bir spor alanı sağlamak ve son olarak da seyircili profesyonel spor organizasyonları ve yarışmalarına bir tesis kurmak amaçlanmış.

Proje gereksinimlerinde ve ön çalışmalarda Crossboundaries 3 ana yönü ele alıyor:

Bağlamsal tutarlılık – Makro, Orta, Mikro Düzeyde

Mimarlar proje tasarımına makro düzeyde, genel kent bağlamını inceleyerek başlamış. Ardından orta düzeyde alanın yerel koşullarına kademeli bir şekilde odaklanmışlar ve çevredeki eğitim, ticari, konut alanlarını ve bu alanların nehir ve körfez bölgesi ile kurdukları potansiyel ulaşım, birleşim ilişkilerini incelemişler. Son olarak mikro düzeyde, belirlenen alana odaklanmışlar ve mevcut metro terminal binası ve otoparkı yeniden değerlendirmişler.

Bina kompleksi 1,2 km uzunluğunda. Toplam yüksekliği yaklaşık 15 m, en geniş yeri 70 m, en dar yeri 50 m olan orijinal kompleks, yakındaki mahalleleri körfezden tamamen koparmasına rağmen ne estetik bir değer katıyor ne de belirli bir işlevsel amaca hizmet ediyordu.

Tasarım sırasındaki bir sonraki düşünce, yeni spor ve eğlence alanların çevreye nasıl entegre edileceği ve yakın çevrede bulunan konut ve eğitim binalarıyla nasıl birleştirileceğiydi. Toplam proje alanı 77.000 metrekareye yakın ve toplam çatı yüzey alanı 73.000 metrekare alanı kapsıyor. Bu alan spor, yarışma, ek yapılar gibi daha dinamik aktivitelere ve doğayı deneyimlemek, hoş vakit geçirmek gibi daha sakin/sessiz aktivitelere mekansal çözümler sağlayabilecek hem açık hem de kapalı alanları içermeyi amaçlıyor.

İç içe geçmiş programatik işlevler – Bir katalizör platformu

Yeni tasarım projesinin gelişiminin ana hak sahibi olarak 3 grup belirlenmiş: halk, özellikle tenis ve voleybol olmak üzere yerel profesyonel spor kulüpleri, Shenzhen Nanshan Yabancı Dil Okulu ve Shenzhen Körfez İlk ve Orta Okulu olmak üzere 3 adet eğitim kurumu.

Crossboundaries alanı 3 farklı programa bölmeyi önermiş. Bu 3 bölge birbirleriyle ve yakın çevresiyle sağlam bir bağlantı kuruyor. 3 bölgeden bir tanesi günlük kent kullanıcısı ve onların sosyal, kültürel etkileşimleri için bir diğeri özellikle yakın okulların kullanımı ve eğitim fonksiyonları için sonuncusu ise profesyonel spor, idman ve seyircili yarışmalar için ayrılıyor.

Doğrusal parkın bölümlendirilmesi komşu eğitim kurumlarından etkilenilerek yapılmış. Tasarımcılar nihayetinde çatı alanını 5 bölüme ayırmış ve bu bölümleri kuzeyden güneye doğru Shenzhen Nanshan Yabancı Dil Okulu, profesyonel spor yarışma ve idman alanı, Shenzhen Körfez okulu kampüsleri ve son olarak da genel halk için spor, eğlence, yeşil alan kullanımı olarak sıralamış. Toplamda tüm okullar için 5 tenis ve 6 basketbol sahası ile 2 adet beşerli saha yerleştirilmiş. Birçok koşu parkuru (460 m, 160 m ve düz bir 200 m pist) da eklenmiş. Profesyoneller için yarışma ve eğitim alanı olarak 2 çim kort, 6 yarışma tenis kortu, 4 antrenman kortu, 2 toprak kort ve 2 voleybol sahası sağlanmış. Genel kullanıcıya ayrılan bölgede yeşil alanların yanı sıra tam boyutlu bir futbol sahası da bulunuyor.

Fonksiyonel bağlamda oluşturulan şerit birden çok kullanıcı grubunun spor ve boş zaman aktivitelerini karşılıyor ve kent için doğrusal bir eğlence merkezi sunuyor.

Erişim ve Bağlantılar

Çatı katındaki parka tüm girişler ve erişimler, bölümlendirilmiş fonksiyonel alanların hemen yakınında bulunuyor ve gereksiz müdahaleleri önlerken tasarımın toplam 6 erişim noktası üzerinden erişilebilir olmasını sağlıyor. Dikey bağlantılar, kuzey ve güney ucunu zemin kattan doğrudan erişilebilir hale getirerek halkı çatı alanına davet ediyor. Okullara erişim, yalnızca doğrudan okuldan çatıya çıkan geçitler aracılığıyla gerçekleşiyor.

Çatı katının kendisinde, dolaşım, zaman zaman kesişen, birbirine bağlanan ve diğer işlevlere “büyüyen” üç ana yolla sağlanıyor: Eğlence parkuru, yaya yolu ve spor yolu (koşu/paten) olarak adlandırılan bu farklı fonksiyonlu yollar ayrıca malzemeleriyle de ayırt ediliyor. Yaya yolunun çoğu taş döşeli iken, eğlence parkuru çoğunlukla ahşapla kaplı ve spor parkuru da kauçuk bir yüzeye sahip.

İnsan ölçeğinde oryantasyon

Önceki analizlerinden edindikleri sonuçları uygulayan Crossboundaries yine, makro, orta ve mikro ölçekte tasarlanan bir yönlendirme sistemi tasarlamış.

Girişlere makro ölçekte tabelalar yerleştirildi ve ışıklandırma elemanlarıyla onları vurgulayarak zemin kattan ve uzaktan görülebilmesi sağlanmış.

Orta ölçekte işaretler şerit boyunca dağılıyor ve kullanıcıların kendilerini (ve birbirlerini) uzun, doğrusal platformda yönlendirmelerine yardımcı oluyor. İşaret direkleri, şerit boyunca 100 metrede bir yerleştirilmiş ve bu da tam o kısımda bulunan tesisleri gösteriyor.

Son olarak, mikro ölçekli işaretler, bu 100 m işaretleri içerisindeki belirli varış noktalarını tanımlıyor. Buluşma noktalarını tanımlarken aynı zamanda banklar, ışık küpleri, çöp kutuları ve benzerleri şeklinde işlevsel nesneler olarak hizmet ediyor.

Sürekli Değişen Bir Deneyim

Spor şeridi, çeşitli eğlence seçenekleri sunan, kentsel mahalleye ilgi çekici bir eklenti olduğundan, alanın gün boyunca farklı kitleler tarafından kullanılmasını sağlıyor ve her profilden, yaştan kullanıcıyı kendine çekiyor. Şerit ayrıca, çevredeki kentsel peyzajların, Shenzhen silüetinin, Körfez alanının keyfini çıkarma fırsatı sunarak Skypark’ın kendisinin görsel bir deneyim olmasını sağlıyor. Kısmen yükseltilmiş eğlence parkuru servis tesislerini kapsarken aynı zamanda yarışmaları, idmanları izlemek ve Shenzhen Körfezi manzarasının keyfini çıkarmak için mükemmel bir yer sağlıyor.

İnsanlaştırma ve Çeşitlendirme

Crossboundaries’in tasarım dili, ağırlıklı olarak insani unsurların entegrasyonunu sağlamaya çalışmasıyla farklılaşıyor. Bu amaç, yalnızca toplulukları birbirine bağlayan ve farklı kullanım senaryoları yaratan genel işlev düzeyinde değil, aynı zamanda malzeme seçimi, çevresel ve sürdürülebilir ilkelerin uygulanması yoluyla da görülebiliyor. Projede, stadyumdaki tüm tribünler de dahil olmak üzere bol miktarda ahşap kullanılıyor. Sadece binalar için değil, köprüler ve raylar için de projede bol miktarda yeşil alan, ışık ve geçirgen yapılar tercih edilmiş. Yollar boyunca dikilen yeşillikler gölge sağlarken, drenaj ve mikro iklime de katkıda bulunuyor.

Böylesine büyük ölçekli bir spor ve eğlence parkı çatısı geliştirmekle görevlendirilen Crossboundaries, Shenzhen’de, kentsel nüfusunun farklı grupları arasındaki sosyal ve kültürel etkileşimi artıran önemli bir buluşma noktası oluşturmuş.

Shenzhen Skypark (Crossboundaries)