Taksim’de Information Hub Projesi

Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Mimarlık Bölümü öğrencisi Zehra Nur Delen tarafından MIM401E dersi kapsamında Prof. Dr. Ayfer Aytuğ yürütücülüğünde tasarlanan Bilgilendirme Merkezi (Information Hub) Projesi.

Information Hub temasıyla yola çıkılan proje için İstanbul’un en önemli tarihi merkezlerinden biri olan Beyoğlu’nun Taksim bölgesi seçildi. Proje arazisi Taksim Meydanı’nda yer alıyordu. Meydanın ve bitişiğindeki Gezi Parkı’nın Taksim özelinden İstanbul geneline kapsamlı bir analizi yapıldı. Yürüme yolu, yoğunluk bölgeleri, meydan ve etrafındaki yapıların fonksiyon analizleri yanı sıra tarihçe araştırmaları yapılarak Taksim özelinde İstanbul’un geleneksel meydan kültürü üzerinde duruldu. Tüm bu analiz ve araştırmalar sonucu Taksim’de, İstanbul hakkında hiç fikri olmamış birine verilebilecek kapsül bilgi ve tecrübeleri bünyesinde bulunduracak, aynı zamanda da bunu meydanın, parkın ve meydan çevresinde bulunan anıtsal yapıların rollerini çalmayarak gerçekleştirebilecek bir yapı konsepti üzerinden tasarım ilerletildi.

Kütle tasarımı yaparken iç mekân düşünülerek eskizlerle tasarım önerilerine başlandı. Meydana fazla yayılmayacak aynı zamanda da gereksiz yükselmeyecek bir kütle tasarımına öncelik verildi. İç mekânda şeffaf ve açık total mekanlar oluşturmak için geniş açıklıklı bir yapı fikri üzerinden devam edildi. Meydandan minimum alan kullanılmak istendiğinden binanın zemin kat oturumu tamamen Gezi Parkı kotunda bulunan ve âtıl boş bir alana yapıldı. Ancak ihtiyaç programının yerleşimi için daha çok alan gerektiğinden üst katta hem Gezi Parkı’na doğru hem de meydana doğru konsol çıkmalar yapıldı. Hali hazırda 20 metre açıklığa sahip yapının konsol mesafelerine kapalı alan ihtiyacına göre karar verilirken meydana doğru olan konsolun daha da uzatılarak bir nevi meydan ve çevresi için bir seyir balkonu haline getirilmesi istendi. Böylece yaklaşık 20 metrelik bir konsolun mesafesi çelik kolon-kiriş sistemle geçilmesi kararı alındı. Kütle önerisinin fonksiyonlandırılıp sisteme aktarılmasından bahsedecek olursak temelde kutu çelik profillerden oluşan kirişlerin bağladığı kolonların her bir katta birbirleri arasında çelik V elemanlarla desteklenmesinden oluşuyor. Döşemelerdeki kiriş sistemi enine ve boyuna ana ve tali kirişlerin yine çapraz çelik elemanlarla desteklenmesinden oluşuyor. Ayrıca iç mekânda elde edilmek istenen şeffaf ve total mekân algısının güçlendirilmesi için oluşturulan galeri boşluklarının da ara kirişlerin izin verdiği açıklıklar doğrultusunda oluşturulduğundan bahsetmek gerekir.

Bodrum, zemin, birinci kat ve teras katlarından oluşan yapının plan ve fonksiyonlarından bahsedecek olursak; Mete caddesi kotundan girişi bulunan bodrum katı otopark, ofis birimleri, kadın/erkek tuvaletleri-engelli wc ve seminer odasını bulundururken aynı zamanda bu kottan girişi gerçekleştirecek ziyaretçilerin bilgi alıp yönlendirileceği bir danışma bulunduruyor. Gezi Parkı kotunda bulunan ana girişlerin yapıldığı zemin katta ise danışmanın karşıladığı ziyaretçiler için temel bilgiler alabilecekleri sunumların gerçekleştirilebileceği ve yapı içerisinde sergilere, yeme içme ve dinlenme birimlerine yönlenebilecekleri çok fonksiyonlu geniş bir merdiven tasarlandı. Bunun yanı sıra zemin katta ziyaretçilerin İstanbul’a dair sembolik yapıların maketlerinin sergilendiği ve dijital bilgilendirme ekranlarının bulunduğu bir sergi alanı, yine ziyaretçilerin kullanımına açık bilgisayar kullanım alanları, minik bir İstanbul kitaplığı, dinlenme alanları ve hediyelik eşya dükkânı bulundurmaktadır. Birinci katta ise biri kapalı bir dijital sergi olmak üzere iki farklı sergi alanı, kafeterya ve oturma birimleri bulunuyor. Dikdörtgen planlı yerleşimde birimler merkezden dışa doğru yerleştirildi. Bunun sebebi ise içeride bulunan sergilerin dışında meydanı ve çevresini de cam cephe ile içerden izlenilebilen bir sergi unsuru haline getirebilmektir.

Son olarak cepheden bahsetmek gerekirse yukarıda da belirtildiği gibi hem içe hem dışa şeffaf bir mekân oluşturmak için cam cephe kullanıldı. Tüm kütleyi saran cam elemanların oluşturabileceği sera etkisi gibi dezavantajları minimuma indirmek ve doğal bir yolla yapı içi iklimlendirmeyi sağlamak için çift katmanlı (double-skin) bir cam cephe sistemi kullanıldı. Cephe sistemindeki bir diğer önemli nokta ise double skin sistemin içerisine yerleştirilen yarı saydam led ekranlardır. Bu led ekranlar sayesinde gündüz hem içerisinde sergiler barındırıp hem de içeriden dışarıyı seyretmeye imkân sunan yapımız gece de oldukça hareketli olan meydana farklı bir sergi deneyimi yaşatmayı amaçlamaktadır.