TED Eskişehir Koleji İlköğretim ve Ortaöğretim Okulu (B ve C Blok)

TED Eskişehir Koleji Yerleşkesi tasarımında, esneklik ve aynı mekanın birden çok işleve, birden çok zaman aralığında hizmet edebilmesi, böylelikle yapı ekonomisi sağlanması hedeflenmiş.

Eğitim yerleşkeleri gerçek yaşamdaki kent ortamlarının bir simülasyonu gibi çalışır ve kent yaşamında olduğu gibi, kamusal alan, özel alan, buluşma, öğrenme/öğretme, üretim/tüketim, düşünme, araştırma, çalışma, yemek, dinlenme, yönetme/yönetilme, paylaşma ve kaçış mekanlarını barındırır. Yerleşkede tüm bu mekanlar uygun ölçekleri ile bir araya gelerek kurguyu oluşturur.

Günümüzde sosyal, kültürel ve sportif etkinliklerin merkezi olarak düşünülen okul yapılarının “Yaşam Boyu Eğitim”, “Toplum Merkezi” misyonlarını da üstlenecek altyapıya sahip olmaları gerekmekte. TED Eskişehir Koleji Yerleşkesi tasarımında, esneklik ve aynı mekanın birden çok işleve, birden çok zaman aralığında hizmet edebilmesi, böylelikle yapı ekonomisi sağlanması hedeflenmiş. Yerleşke kurslar, seminerler, yaz okulları gibi aktiviteler ile gösteri, festival ve sergiler gibi sosyal etkinliklere imkan sunar.

40.000 m2’lik bir arazi üzerinde tasarlanan yerleşke, anaokulu, ilköğretim (1-8), ortaöğretim (9-12), sosyal merkez, kapalı spor salonu ve kapalı yüzme havuzu, tiyatro-konser salonu, lojman ve yurt yapılarından oluşmaktadır. 30.000 m2’lik kapalı alan 1.084 öğrenci kapasitesine göre planlanmıştır.

Yerleşkenin çevresinde yeşil bir kuşak oluşturulmuş yapılar ve oyun alanları anayoldan izole edilmiştir. Yerleşkeye arazinin iki ayrı noktasından giriş alınması planlanmıştır. Böylelikle güney cephesindeki giriş öğrenci ve öğretmen servisleri ulaşımı için kullanılırken, kuzey yönündeki giriş ise sosyal merkez, spor salonu, çok amaçlı salon, lojman ve yurtlara ulaşım sağlar.

Tasarım süreci boyunca, eğitim yapılarında mekansal karşılıklarını aradığımız bazı kavramlardan söz etmek mümkün.

Öğrencilerin çağdaş bir dünya görüşü edinme, çevre bilinci, topluma karşı sorumluluk duygusu edinme, kendini özgürce ifade edebilme, grup çalışmaları yapabilme, bilgiye tek başına ulaşabilme,yapıcı, yaratıcı, araştırmacı, hızlı ve verimli olabilme, yetenek ve ilgilerinin farkına varabilme, iletişim kurabilme, vb.

Öğrencilerin fiziksel, ruhsal ve akademik her tür gelişimlerinin kusursuz sağlanabilmesi amacı ile gerekli tüm mekanlar tasarlanırken çağdaş ve yalın bir mimari dil benimsenmiş, sadece dersliklerde değil derslik dışı mekanlarda da eğitimin sürekliliği hedeflenmiştir. Mekansal akışkanlık, şeffaflık gibi tasarım kriterleri gözetilmiş, galeri boşlukları, köprüler ile çatı ışıklıkları kullanılarak dinamik, aydınlık, birbirleri ile görsel ilişki kuran nitelikli ve keyifli iç mekan kurguları yaratılmaya çalışılmıştır.Tüm eğitim birimlerinde “duvar” ana tasarım ögesi olarak öne çıkmaktadır. İç ve dış cephelerde tuğla kaplı bu duvarlar girişleri tanımlayan, atrium merdivenlerinin ve yangın merdivenlerinin takıldığı bir mimari eleman olarak kurgulanmıştır.

Anaokulu hem kampüsteki eğitim sürecinin başlangıç noktası olması, hem de arazinin girişinde bulunması nedeniyle yerleşkenin ‘vitrini’ olma niteliği taşımaktadır. Yerel malzeme kullanımı, doğal havalandırma ve enerji-etkin sistem çözümleri yapının başlıca tasarım kriterleri arasındadır.

Renklerle farklılaştırılmış bağımsız birer kütle olarak yapıya takılan dersliklerin çocuklarda aidiyet duygusu oluşturabilecekleri düşünülmüş, ortak mekanların ise esnek tasarım anlayışı ile farklı kullanım organizasyonlarına olanak verebilmesi amaçlanmıştır. Katlanır kapıları açıldığında oyun alanı ve sahneyle bütünleşen iç avlu hem görsel hem de fiziksel anlamda mekan kalitesini arttırmakta, hem de çocukların kontrollü bir açık mekanda toprakla veya orada yetiştirebilecekleri canlılarla ilişki kurabilmelerini sağlamaktadır.

Her derslik bir yönde önündeki ahşap kaplama teras ile bahçeye açılmakta, diğer yönde ise yere kadar uzanan şeffaf bir yüzey ile orta mekanla görsel ilişki kurmaktadır.

Bu ortak mekan, çocukların drama, oyun, konser ve yıl sonu gösterileri gibi pek çok etkinlik için kullanabilecekleri bir amfitiyatro ile son bulmaktadır. Yapının güney cephesinde, çocukların güzel havalarda rahatça oynayabilecekleri büyük bir bahçe bulunmaktadır.

Anaokulu dışındaki tüm birimler; ilköğretim 1-8, ortaöğretim 9-12 ve sosyal-idari merkez yapıları arazi eğiminden faydalanarak rampalarla kurulan yarım kot ilişkili bir “sosyal omurga” ile birbirine bağlanmaktadır. Bu ‘sosyal omurga’ tüm birimlerin kamusal alanını oluşturmaktadır.

Bir iç sokak/alle karakterinde tasarlanan bu omurga, kantin mekanlarından teraslar ile tören alanlarına ve bahçeye çıkış imkanı sunarken, ilkokul 1-5, 6-8 ile lise ve sosyal merkez arasında kontrollu bir geçiş sağlamaktadır. Böylelikle istendiğinde tüm okul birimlerine denetimli ulaşım sağlanırken , farklı yaş gruplarındaki öğrencilerin iletişim kurmalarına ve sosyalleşmelerine de imkan tanınmaktadır. Sergi , atölye çalışmaları, panayır gibi sosyal aktivitelerin de bu sokak boyunca yer alması ve derslik dışı eğitimin sürekliliğinin sağlanması planlanmaktadır. Her bir kademe arasında iç sokakta yer alan kantin mekanlarında galeri boşlukları boyunca uzanan rampalar ile bu rampalara üç ayrı kotta takılan standart derslik dışı işlikler yer alır. Fen, fizik, kimya, biyoloji ve yabanci dil labaratuvarları ile, teknoloji ve tasarım, müzik, görsel sanatlar işliği gibi ayrıcalıklı işlikler hem mekansal kurguları hem de teknik donanımları ile yapıda özelleşmekte, kullanılan kabuk yapı dili ve malzemeleri ile de hem iç hem de dış cephede vurgulanmaktadır.

Yapıdaki iç sokak/sosyal omurga bir ucunda ilköğretim I. ve II. kademe öğrencilerinin kullanacağı galerili bir kütüphane ile sonlanırken diger ucunda ana kütüphane-mültimedia-öğrenim merkezi,gözlemevi, yemekhane ve performans salonu ile öğrenci klüp ve dernek çalışmaları için mekanlar barındıran bir sosyal merkez ile eklemlenmektedir. Okulun muhasebe ve idari birimleri de bu bölümde ayrı bir giriş ile yer almaktadır.

I., II. ve III. kademe okul yapılarında girişi karşılayan bir atrium boşluğu ve bu boşluğun iki yanında sıralanan derslikler yer alır. Bu atrium boşluğu çatıdaki ışıklıklar ile aydınlanırken, en alt kotta bahçeye açılmaktadır. Her kademede alt kota inen merdivenler amfitiyatro biçiminde tasarlanmıştır, böylelikle bu ortak alanlar hem öğrencilerin ders aralarında merdivenlerde oturarak bir araya gelmelerini sağlar, hem de pek çok etkinlik ve gösteri için sahne ve seyir imkanı sunar. Dersliklerin iki taraflı yer aldığı bu düzende, en alt kotta bulunan spor salonları ve yemekhaneler bahçe ile de doğrudan ilişki kurmaktadır.Her kademe için ayrı tören alanları tasarlanmıştır. Bu alanlar güneydoğu cephesinde bulunan oyun alanları ile bütünleşmektedir. Bu oyun ve açık spor alanları arazide güneydoğu- kuzeybatı ekseninde kademelenerek kapalı spor salonuna kadar uzanır.

Yerleşkede açık basketbol sahaları mini futbol sahası ve tenis kortu, karşılaşmalar yapılabilecek tribünlü bir kapalı spor salonu ve yarı olimpik bir kapalı havuz ile jimnastik salonları bulunmaktadır. Ayrıca küçük bir binicilik klübünün öğrencilere beden derslerinde at binme imkanı sağlaması planlanmaktadır.

Sosyal Merkez’de yeralan performans salonu dışarıdan kullanıma imkan verecek biçimde tasarlanırken öğrencilerin derslik birimlerinden kolay erişimine de imkan tanımaktadır. Derslik kütlelerindeki duvar sosyal merkezde de yine girişi ve sirkülasyonu tanımlamaktadır. Performans salonunun sahne arkası, yan balkon ve sahne üstü kedi yolu kotlarına derslik birimlerinin her üç katından da geçiş/servis sağlar. Yan balkonlar, merdivenler ile sahne arkasına ulaşır, böylelikle performans öncesi ve sonrası öğrencilerin salona giriş çıkışlarına imkan sunar. Performans salonunun girişi karşılayan iç cephesi Atatürk’ün gençliğe hitabesinin yer alacağı bir yazı duvarı ile özelleşirken üst kottan bağlanan köprüler ile galeri boşluklu bir mekana dönüşmektedir. Bu galerili ve çatı ışıklıkları ile aydınlatılmış iç mekan bir tarafta yemekhane, diğer tarafta sergi alanları ile en uçta iç cephesinde güneş saati duvarı bulunan kütüphane-mültimedia-öğrenim merkezine bağlanır. Sosyal omurganın sonlandığı bu kütüphane-mültimedia-öğrenim merkezinin üst katında ise bir gözlemevi bulunmaktadır. Yine bu katta yer alan idari birimler köprülerle toplantı ve seminer salonlarına ulaşır.

Kapalı spor salonu yerleşkede üst kottan seyircinin tiribün katına, alt kottan ise yerleşke tören ve oyun alanlarından gelecek olan öğrencilerin erişimine imkan verecek biçimde bir orta omurganın iki yanında yer alan tiribünlü basket sahası ve kapalı yüzme havuzu kütlelerinden oluşmaktadır. Omurgada zemin katta asma katta dışarıdan kullanıma da izin veren iki adet gymnastik/etkinlik salonu yer alır. TED kolejinin renkleri cephelerde yatay ve düşey elemanlar ile vurgulanırken yine tuğla duvar diğer yapılarda olduğu gibi sirkülasyonu tanımlayan bir mimari eleman olarak öne çıkar. Kapalı havuz küçük bir cafe ve açık havuzun yer aldığı yeşil alana açılır.

Güneybatı cephesinde ise omurga kütlesinin kabuk formu rampaya dönüşerek yapıyı açık spor alanları kotuna bağlar.

Yerleşkenin kuzeyinde 64 kişilik kız yurdu ve 86 kişilik erkek öğrenci yurdu ile 28 adet birimden oluşan bir lojman yer alır.

Bu birimlerde yaz okulu ve kursları için gerekli donanımlar da bulunmaktadır.

Yapılarda doğal havalandırma , doğal ışık, doğru ve etkin ısı yalıtımı gibi enerji etkin bina tasarım kriterleri dikkate alınmış, ağırlıklı olarak yerel malzeme ve geri dönüşümlü malzemeler kullanılmıştır. Yapıların farklı zaman dilimlerinde hizmet vereceği de gözönüne alınarak merkezi ve zon kontrollü bir ısıtma sistemi kurulmuştur. Malzeme seçiminde yerellik, güvenlik, dayanıklılık, onarım, bakım ve temizlik gibi kriterler göz önünde bulundurulmuştur.