Teşvik Ödülü, “Taksim’i Hayal Et” Taksim Meydanı İçin Öğrenci Fikir Projesi Yarışması

PROJE METNİ

NEFES ALAN TAKSİM

Taksim Meydanı’na karakterini kazandırmak için geçmişiyle güçlü bir bağ kurularak modernlikle sentezlemek amaçlandı. Bu özgünlük için tasarıma meydanın tarihinden başlanıldı.  Osmanlı döneminde, civar semtlere su dağıtmak için meydanda yapılan su deposu, depolanan suyu taksim etmek için maksem yapılmıştır. Meydan ve yakın çevresi adını bu maksemden ve suların buradan taksiminden almaktadır. Ulaşımda her zaman önde olan bu bölgenin tramvayla Beyoğlu’nun Şişli’ye bağlanması, Taksim’in önemini biraz daha arttırdı ama burası hala geniş ve tanımsız bir alandı. Taksim boşluğunu bir “Meydan” haline getirmiş olan gelişmeler, onu çevreleyen binaların biçimlenmesi ve onları tamamlayan Cumhuriyet Anıtı’dır. Taksim, bu eserin ortaya dikilmesinden sonra, bir “Şehir Meydanı” olmuştur. Meydanın başlangıcından Tünel’e kadar nostaljik tramvay çalışır. Taksim de bulunan tramvay, cumhuriyet anıtı, gezi parkı ve su maksemi meydanın tarihselliğinin simgeleridir ve yıllar boyunca da odak noktası olma özelliklerini korumuşlardır. Kentsel açık mekanlar, kentin kültürünü yansıtmakta olup geçmiş ve gelecek arasında bağlantı kuran kültürel ortamlardır. Meydan düzenleme projesinde ilk amaç bu bağlantıyı kurabilmek olmuştur.

İlk olarak serbest geçişler ile kolay ve güvenilir bir ulaşım sağlanması hedeflenmiştir ve ulaşım için düzenlenen akslarda duraklama ve dinlenme mekanları oluşturulmuştur. Konumlanma ve tasarımların başlıca etmenleri arasında yer alan çevre analizlerinden yola çıkarak, Taksim Meydanı’na karakter kazandırmak ve insanların kaliteli vakit geçirebileceği şeffaf ortamlar yaratmak amaçlanmıştır.

Taksim’in su taksim edilen zamanlarıyla bağlantı kurularak anıt çevresine anıtı öne çıkarmak ve buluşma alanı oluşturmak amacıyla, şeklinden dolayı var olan etkiyi bozmamak adına çember biçiminde birbirini tamamlayan su toplama havuzu önerildi. Yıllık yağış analizinde bu bölgede 6 ay yağış suyunun toplanabileceği saptanarak, yıl içinde yağan yağmur suyunu filtrasyon yöntemiyle arıtır, yer altındaki su kanalları ile bir sarnıçta depolayarak sulama sistemine geri dönüştürür. Daha sonra su, meydanın temizlenmesinde ve bitki sulamada kullanılır.

Enerji ve su kullanımına ilgi çekmek adına gölgelikli oturma alanları içeren güneş ve su arıtım ağaçları tasarım önerisi sunuldu. Bu yapay ağaçlarda iki tip önerisinde bulunuldu. İlk tip, üst kabuk kısmının içe doğru eğimli olmasıyla topladığı suları hayvanlar için ayrılan su içme bölümüne iletir. İkinci tip de kabuk üstünde güneş panelleri bulunur ve güneş enerjisini ışık enerjisine çevirerek aydınlatmayı sağlar. Gezi Parkı’na giriş alanında meydanda bir yeşil rota oluşturuldu. Bu alana yağmur suyundaki ağır metalleri emici bitki kataloğu hazırlandı.  Masa ve bank olarak dönüşümlü kullanılabilen, arkası yeşil alan olarak oturmaya uygun eğimde dinlenme alanları tasarlandı. Oturma alanları arasında buhar ızgaraları oluşturularak yaz aylarında meydana serinlik katması amaçlandı. Gezi Parkı girişine tasarlanan amfi ve teras içeren merdivenlerde birçok kullanıcıya hitap etmek ve esnek bir ortam oluşturmak amaçlandı. Merdivenlerin sol tarafına Gezi Parkı duvarı ile iç içe olan ve duvar yüzeyindeki yuvalarından çıkan, katlanır şekilde entegre edilmiş kartlı okuma sistemi olan, bir bisiklet park alanı tasarlandı. Merdivenlerin sağ tarafına ise var olan yeşil dokuyu koruyarak, bir kültür alanı önerildi. Bu alanda açık hava kitaplıkları tasarlanarak insanlar arasında kitap değişimi yapılması amaçlandı. Gezi Parkı yan geçiş yoluna, yansıtma havuzu tasarlanarak bir su rotası oluşturuldu, mavi ile yeşilin kente doğanın rengini yansıtması amaçlandı. Metro girişlerine tasarlanan paneller ile geçiş rotası oluşturularak hareket yoğunluğuna göre değişen bir aydınlatma önerisi sunuldu.

KAYNAKÇA

-BAÜ Fen bil. Ens. Dergisi Ağır Metaller ve Süs Bitkilerinin Fitoremediasyonda Kullanılabilirliği (https://pdfs.semanticscholar.org/3e2d/69cce1e9dab98a318e720bb39c18746f3956.pdf)

–https://tr.wikipedia.org/wiki/Taksim_Meydan%C4%B1

–https://www.turanakinci.com/portfolio-view/taksim-meydaninin-hikayesi/