Tophane ve Çevresinin Yeniden Yapılandırılması

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Mimarlık Bölümü, 3. Sınıf 2011 Bahar Dönemi kapsamında Doç. Dr. Haydar Karabey yürütücülüğünde Rafet Utku tarafından tasarlanan proje.

Çevre Düzenleme Projesi, kıyı kesiminden Tophane Camii’nden Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’ne, Meclis-i Mebusan Caddesi’ni de içine alan 30.000 metre karelik bir alanı kapsıyor. Proje alanında Tophane-i Amire, Kılıç Ali Paşa Külliyesi, Nusretiye Camii, Tophane Çeşmesi, Saat Kulesi gibi farklı tarhilerde inşa edilmiş Osmanlı mimarlık tarihinin önemli yapıları bulunuyor. Tanımlanan proje çalışma alanı içindeki diğer yapılar ise, elli yıl önce Sedat Hakkı Eldem tarafından inşa edilen dolgu kıyı kesimindeki dört, iç kesimdeki üç adet dev antrepo binaları.

Problemler

– Beyoğlu’nun denize açılan kısmının kullanılamaması

– Sıkışık kent dokusunda mevcut merkezlerin yetersizliği ve yeni merkez alanlarına duyulan ihtiyaç

– Alanın geçirdiği işlev değişikliği sonucunda boş ve kayıp bir bölgenin oluşması

– Bu alanda yolcu taşımacılığının getirdiği aşırı yüklenmenin yeni bir liman önerisi ile giderilememiş olması

Amaç

– İstanbul’da tarihsel liman ve kıyı kesiminin kent insanının doğrudan kullanımına açılması – Tophane Meydanının, kent hayatına kamusal bir merkez alanı olarak İstanbul’a yeniden kazandırılması

– Mimarlık tarihi için önemli ve bugün farkında olunmayan bir alanın yaklaşık yüzyıl sonra yeniden canlandırılarak kentsel belleğin tazelenmesi. – Yeni ve alternatif bir sosyal kültürel merkez alan oluşturulması – Beyoğlu yerleşim merkezinin eskiden olduğu gibi, Marmara’ya açılan limanın kente iade edilmesi, başka bir deyişle Beyoğlu’nun denizle buluşmasına olanak tanınması öngörülüyor.

Alternatif ve Öneriler

– İstanbul kentinin liman bölgesine bir bütün olarak bakacak olursak;

– Gümdemdeki Galataport ve Haydarpaşa- Harem projelerini desteklemiyoruz,

– Kentsel dönüşüm yalnızca ”sermaye için bir yatırım aracı” olmamalıdır,

– Sirkeci, Eminönü, Haliç, Karaköy, Tophane, Haydarpaşa, Harem kıyıları, İstanbul’un en değerli kamusal alanları ve kıyı parçalarıdır. Buralar kente ve kentliye geri verilmelidir,

– Galata-Tophane kıyılarında sayısız sorun yaratacak olan turizm- kruvaziyer limanını, spekülatif bir alan olarak algıladığınan ve aslında bir liman olarak altyapısı, mekansal çerçevesi, konumu ve arka planı son derece yeterli olan Haydarpaşa-Harem bölgesine alınıp , iki olumsuz olgudan kent ve kentli yararına sürdürülebilir bir olumlu sonuç çıkarılmalıdır,

– Bu bölge, İstanbul’da turist deviniminin önemli bir odağı haline getirilmeli, İstanbul’u denizden algılamanın ve yaşamanın keyfini yaşayabilmeliyiz,

– İstanbul yeniden su ve deniz ile buluşturulmalı, kıyıları kamuya açılmalı, kesintisiz yaya alanları oluşturulmalı, Beyoğlu’nun dinamiği Tophane Meydanı’nda kıyı ile bağlanmalıdır,

– Tarihi liman bölgesi ve kıyı çeperi, İstanbul kentinin en eski ve kültür-doğa yüklü kesimidir, burası yeniden yaşanır kılınmalıdır,

– 1950 Sedat Hakkı Eldem’in çizimlerinde olduğu gibi mevcut istanbul modern MSGSÜ tarafına taşınarak; Tophane Meydanı halka açılmalı ve akademiyle müze ilişkisi kurulmalıdır.

– Kaldırılan İstanbul Modern sonucunda oluşturduğumuz meydanı daha tanımlı kılmak, ve kiosk, durak, atm gibi ihtiyaçlara bir standart getirmek amacıyla tasarladığımız basit kutular yerleştirilebilir. Kutular Çelik Strüktürlü ve dışı çelik corten kaplamadır.

Rafet Utku Hakkında

1990 Seydişehir doğumlu olan tasarımcı , orta öğrenimini Antalya Yusuf Ziya Öner Fen Lisesi’nde tamamladıktan sonra, 2008 yılında MSGSÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü’nde yükseköğrenimine başladı. Balıkesir Kırsal Alan ve UNESCO Mardin Evleri Rölövesi çalışmalarında ve NSMH Yahşibey Yazokulu ile EAA/Bahadır İnşaat Savoy Şantiyesi’nde staj yaptı. Ulusal ve uluslararası atölye çalışmalarında ve yarışma ekiplerinde yer aldı. II. İklime Uyumlu Ev Tasarımı Yarışması’nda (Hacettepe Üni.-YETAM) 2.lik Ödülü, Çukurova Öğrenci Yarışması’nda Satınalma Ödülü aldı. Mimarlık dışında hobilerinden biri telli enstrümanlar çalmaktır. Öğrenimine halen devam ediyor.