1. Ödül (Lefter Küçükandonyadis Mezarı), İstanbul’un Mezarları Tasarım Yarışması

PROJE RAPORU

Tamamlanış/Sonsuzluğa Taşınma

Yaşamın geçici olan yanı potansiyellere dayalıdır ancak eylemler halinde gerçekleşir gerçekleşmez o anda gerçekliğe dönüşür, korunur ve mutlak geçmişte asılı kalır ve burada geçicilikten kurtarılır.

Çünkü geçmişteki herşey geri dönülmez bir şekilde kaydedilmiştir. Bu nedenle yaşamın kırılganlığı varoluşu geçici kılmaz. Bu bizi geleceğe bağlar ve bizi geçmişle ilişkilendirir. “Zamanın kumları üzerindeki ayak izleri” insan varoluşunun anıtının nelere dayandığını belirler ^[1]. Lefter Küçükandonyadis’i sonsuzluğa taşıyan yol asla ıskalanmaması gerekmiş merkezi bir hedefi içermektedir. Eylemler dizgisi ve yaşam döngüsünün her aşaması bu öze odaklı tamamlanışın bir parçası niteliğindedir. Forvet mevkiinde hücum ile başlayan eylem, gol ile nihayetine kavuşur.

“Futbolun Ordinaryüsü” çocukluğunda sokak aralarında, gençliğinde Taksimspor, erişkinlik döneminde Fenerbahçe ve Türk Milli Takım ^[2] oyunculukları ile futbol merkezinde kesişen eksende kaderini ve dolayısıyla kendini bulmuştur.

Birbirini tamamlayan bu ilerleyiş hali öneri tasarımda çok katmanlı ve koşut bileşenlerden oluşan strüktürel kuruluş ile soyutlanmaktadır . Ezoterik açıdan tamamlanmışlığı ve bütünlüğü temsil eden yedi katman ^[3] tek bir izdüşümsel odakta birleşir. Kurgunun işleyiş dengelerine göre parçalanması sonucu oluşan kademelenme ve hiyerarşi zamanın akışkanlığına ve nihayetinde herşeyin tekte birleşmesine gönderme yapar. Ziyaretçileri bu kurgusal odağa taşımada bir geçit görevi gören kaçma merkezi sonsuzlukla bu şekilde özdeşleşir.

Öneri mezarın Lefter’in varoluşuna açılan geçit niteliğinde; yörünge yaylarının kaçma noktalarının toplandığı bir odak niteliğini kazanması planlanmıştır . Ancak bu merkezi tutumun baskın biçimde ortaya çıkmayıp, yere ait bir parça olarak gelişebilmesi için yan ve üst mezar duvar bitiş hizaları, alt ve üst mezar haç aksı ve yüksekliği belirleyici olmuştur.

Aynı malzeme ve tek geometrik hareket ile ziyaretçilerin bu merkezi yörüngeye katılımı sağlanır. Mezarlık genelinde etkin yapı malzemesi olan Bursa beyaz mermerinin burada da kullanımı ile mutlak tesirin sınırları genişletilmiştir. Yörünge yayları taş blokların farklı çaplarda oyulmasıyla oluşturulur.

Tamamlanış noktası sayılan; yayların bir tam daireye dönüştüğü katmanın ortasında bağlamsal etkiyi güçlendiren kristal haç bulunur. Aynı yaklaşımla, yalın peyzajın merkezi kaçma noktasını vurgulayacağı düşüncesiyle mezarın etrafını saran bölge de stabilize toprak olarak tutulmuştur.

Mevcut mezarın kullanımında anma günlerinde taraftarların mezar başında toplanmasında ve etrafındaki geçişlerde sorun yaşanmaktadır . Mezarın etrafını saran kademe hafriyat alanını arttıran, erişimi güçleştirebilecek engel olarak görülmüş ve kaldırılmıştır . Önerilen yerleşim; sıra haç aksını koruyacak şekilde tutulmuş ancak boyutlandırma yanlarda geçişlere, ayak ucu kısmında toplanmaya olanak tanıyacak şekilde düzenlenmiştir. Bu işleyişi ve blokların stabilitesini sağlamak amacıyla ilk olarak toprak altı kota taban oturtulmuş, ardından bağlantı ayakları yerleştirilmiş ve blokların eklenmesiyle strüktür yapısal açıdan tamamlanmıştır.

^[1] Frankl, V., 2009. İnsanın Anlam Arayışı.Okuyan us Yayınları, İstanbul.
^[2] Yücebulut, Z., 2004. Türk Futboluna Adını Yazdıranlar “Onlar”ın Hikayesi. Kelebek Matbaacılık, İstanbul.
^[3] www.dinvemitoloji.com