People’s Choice Award, Endow, Uni.xyz Uluslararası Proje Yarışması

Ayşe Pınar Kaya, Burcu Nisan Arı, Eda Nur Ülker, Kübra Çınar ekibi Uni.xyz tarafından düzenlenen Endow isimli yarışmasında The Aesthesis projesi ile People's Choice Award kazandı. M302 ve ARCH401 öğrencileri olarak Uni.xyz tarafından düzenlenen Endow yarışmasına 2021-2022 güz yarıyılında Gazi Üniversitesi Mimarlık bölümü StudioThinkImagine atölyesinin Seç&Yarış teması kapsamında katılım sağlandı.

Proje Raporu

Amaç; kadınlar için beceri geliştirme atölyeleri ve sınıfları oluştururken kadınlara özel duyusal mekânlar sağlamaktır. Kurgulanan havuzlar ve çiçek bahçeleri sayesinde duyumsallık ön plana çıkarılmak istenmiştir. Kadınlar birimler arasında hareket ederken mekanları deneyimleme şansına sahip olmaktadırlar. Kadınlar eğitilip, ekonomik güce sahip olup ve aynı zamanda da ruhsal ihtiyaçlarını sağlayabilecekleri tasarım yapılmıştır.

Bağlam

Nijerya 6 ay yağışlı 6 ay kurak bir iklime sahiptir. İklim koşulları göz önüne alınarak tasarım yapılmıştır. Endüstriyel bölgede bulunan arazide güvenlik ve ulaşım gibi sorunlara çözüm aranmıştır. Tasarımın yekpare tek bir kütle yerine birimlerden oluşmasının amaçlanma sebebi ise Nijerya’nın sıcak iklimine karşı daha fazla doğal havalandırma ve aydınlanma yüzeyi sağlayabilmektir. Kent imgesi, çevredeki binaların düzensizliği, seyrekliği ve ruhsuzluğu içinde düzen arayarak sağlanmıştır. Arazide var olan eğim kullanılmış her birim kotlara yerleştirilmiştir. Eğime uygun yerleştirilen birimler arasında rampalar ile geçiş bütünlüğü sağlanmıştır.

Konsept

Nijerya’nın Abuja şehri, Kado bölgesinde kadınların sosyalleşebileceği, eğitim alabileceği ve aynı zamanda finansal bir kaynak sağlayabileceği mekanlar kurgulanmıştır. Arazi yerleşim yerlerinden uzak ve endüstriyel bir bölgede bulunduğu için bölgede yapısal sıkıntılar bulunmaktadır. Nijeryanın toplum yapısı çok yüksek gelirli ya da çok düşük gelirli ailelerden oluşmaktadır. Bölgede Üretim ve tamirat işlerine dair kalifiye eleman bulmak oldukça zordur bu durum insanların para kazanma seçeneklerini azaltmaktadır. Günlük yaşamlarının beraberinde Kadınlara finansal özgürlüklerini ellerine alabilmeleri için meslek eğitimi alabilecekleri atölyeler ve temel eğitim birimleri tasarlanmıştır. Ekonomik destek sağlamanın yanı sıra kadınlar için duyusal mekân kurgusu esas alınmıştır. Nijerya’da kadınlar sağlık konusunda oldukça eksik ve bilinçsizlerdir burada sağlık eğitimi ve kontrolleri de yapılacak birimler kurgulanmıştır. Konsept, birden çok etkinliği bir arada barındırabilen esnek tasarım kurgusuna sahiptir. Kurgulanan havuzlarda bu duyusal mekân durumuna hizmet etmektedir. Temelde, kadının içinde olan gücü ortaya çıkartabilmesi, ekonomik özgürlüğünü eline alabilmesi ve sosyal anlamda gelişebilmesi için güvenli, samimi, kadınların huzurlu hissedeceği, çok işlevli, arazi ve iklim koşullarına uygun, duyusal bir mekân oluşturmak hedeflendi.

Program

Arazi etrafında var olan ağaçlardan referans alınarak yeşil aksları oluşturulmuştur. Yeşil akslara zıt yönde ve eğim doğrultusunda su aksları yerleştirilmiştir. Bu aksların kesişim noktalarına yapı birimleri yerleştirilmiştir. Yapı birimlerini gelmesiyle, Havuz ve tarım aksları parçalanarak ayrı birimler olarak çalışmıştır. Her birim su ve tarım alanlarına açılmaktadır. Birimleri zemin katta bağlayan sirkülasyon ağı oluşturulmuştur. Bu sirkülasyonda rampalar ile kotlar arasında geçiş sağlanmıştır. Üst katta ise köprüler ile mekanları birbirine bağlayarak bütünlük elde edilmiştir. Tek katlı birimlerin üstü, açık teras olarak kullanılmıştır. Terasların üstü Nijerya kültürüne özgü renkli kumaşlar ile kaplanmış böylece gölgelikli alanlar elde edilmiştir. Mekanlarda ve açık avlularda Nijerya kültürüne özgü tefriş kullanılmıştır. Ayrıca, kadınlar için dans ve müzik alanı tasarlanmıştır.

Tarım alanlarına yorum getirilerek Nijerya’da yetişen aromatik bitkiler seçilmiştir. Yerel, renkli ve güzel kokulu çiçek bahçeleri ile duyusal mekân kurgulanmıştır. Aynı zamanda çiçekleri aroma-terapi eğitiminde ve sabun- yağ üretiminde kullanarak kadınlara ekonomik destek sağlanması amaçlanmıştır. Her birimin önündeki çiçeğin rengine göre cephedeki bir duvar çiçek ile aynı renge boyanarak bütünlük sağlanmıştır.

Katlanır duvar kurgusu ile akışkan bir iç mekan tasarımı elde edilirken, avlulara kolay erişim sağlanması amaçlanmıştır. Katlanır duvarlarda kullanılan bambu güneş kırıcılar ile Afrika güneşinin süzülerek mekân içine alınması sağlanmıştır. Program dahilinde vurgulanan güvenlik problemine çözüm amaçlı dışarıda koruyucu tuğla duvarlar tasarlanmıştır. Bu duvar boşluklu olarak tasarlanmış olup, boşluklar dışarıdan büyük başlayarak içeriye doğru küçülmektedir. Dışarıdan ulaşılamaz olup iç mekâna güneşi seviyeli olarak almaya yardımcı olmaktadır.

Suyun verimli olarak kullanılması için, gri su arıtma sistemleri kurgulanmıştır. Doğal yağmur suyu, yapılarda oluşan kirli suların ve havuzlardaki suların arıtılıp tekrar kullanılmasını sağlayan sistem sayesinde tek bir temiz su kuyusu ile sorun çözülmüştür. Su Arıtma depoları bodrum kata yerleştirilmiştir. Mekanlarda yapının altında devam eden suyun akışının görülebilmesi için cam döşemeler kullanılmıştır. Bu cam döşemeler istenilen duyumsallık hissiyatını desteklemek için araç olarak kullanılmaktadır. Birimlerin Çatı eğimleri tek yöne olup birbirinden farklıdır. Çatı yönleri kurgusu ile kent imgeliği sağlanmak istenmiştir.

“Gazi Üniversitesi Mimarlık Bölümü, StudioThink-Imagine atölyesinin proje yürütücülerine yarışma sürecinde sağladıkları destekler için teşekkür ederiz.”