“Nitelikli İş Yapmaya Çalışan Mimar Sayısı Çok Değil”

Birkaç Mimar söyleşilerinin sekizinci konuğu Alişan Çırakoğlu.

Birleşik Krallık’ta mimarlık faaliyetleri, Architects Registration Board (ARB, Mimar Kayıt Kurulu) ve Royal Institute of British Architects (RIBA, İngiliz Kraliyet Mimarlar Enstitüsü) isimli iki ayrı kurumla ilişkili yürür. Bu iki kurum birbirlerinden tamamen bağımsız çalışır ve yıllar içinde yetki alanları ve görev tanımları pek çok noktada üst üste binmiş ve hala müzakereler ile netleştirilmeye çalışılıyor olsa da, ARB genel olarak mimarların yasal yükümlülüklerini ve haklarını denetlemekten sorumludur, RIBA ise mimarlık ve ilgili bilimsel/sanatsal aktivitelerin tanıtımı, çeşitli etkinliklerin, yarışmaların, ödüllerin düzenlenmesi, geniş bir yayın arşivi kurulması, meslek ile ilgili tüm paydaşları bilgilendirmek adına faaliyetlerin yürütülmesi, meslek gelişimi derslerinin yürütülmesi, mimarlara hukuki destek sağlanması, emeklilik maaşı düzenlemesi gibi meslek hayatının neredeyse “kayıt olma” dışında, ARB’nin kayıtsız kaldığı tüm konularıyla ilgilenir. ARB, resmi olarak “mimar” unvanına sahip olabilmek için kayıtlı olmanız gereken yasal kurumdur, RIBA ise aslında tamamen gönüllü bir organizasyondur. ARB sizin mimar unvanını alabilmek için sağlamanız gereken yükümlülükleri, sonrasında da bu yükümlülükleri taşımaya devam edebilmeniz için uymanız gereken mesleki yeterlilik ve etik tutumunu denetler; yani bir nevi mesleki saygınlığı yasal olarak korur. RIBA ise sizin hayatınızı kolaylaştırmaya çalışır.

Birkaç Mimar söyleşilerinde mimarlara yöneltilen son soru, konuşulan pek çok problemin üst ölçekte nasıl çözülebileceğine dairdi. Son söyleşiyi yaptığımız Alişan Çırakoğlu da dahil olmak üzere, mimarların bazılarının önerisi belki de Mimarlar Odası’na bu kadar çok isteği, talebi, beklentiyi yüklemenin gerçekçi olmadığı yönündeydi. Hatta bazıları, ülkenin mevcut atmosferi gerçekçi bir şekilde göz önünde bulundurulduğunda, belki de Mimarlar Odası’nın elinden geleni yapıyor olduğuna değindi.

Türkiye’de Mimarlar Odası dışında faaliyet gösteren pek çok mimar örgütü/grubu/derneği var: Türk Serbest Mimarlar Derneği (TSMD), Mimarlar Derneği 1927, Mimar ve Mühendisler Grubu (MMG), İstanbul Serbest Mimarlar Derneği, Türk Dünyası Mühendisler ve Mimarlar Birliği, Türk Yüksek Mimarlar Birliği 1940… Hatta daha spesifik amaçlarla hareket eden Mimarlık Eğitimi Derneği (MimED) ve Herkes için Mimarlık (HiM) bile bu gruplara bir şekilde dahil olabilir.

Eğer Mimarlar Odası’nı İngilizlerin Architects Registration Board’u olarak görmeye başlarsak, RIBA kim olacak?