İnstagram hesabından mimaride perspektif çizimle ilgili hayat kolaylaştırıcı pratik yöntemleri paylaşan İranlı mimar/akademisyen Reza Asgaripour'la çizimlerini, esin kaynaklarını konuştuk.
Reza Asgaripour bir süredir kendi ürettiği basit araçlarla çizimleri “hack”leyerek, perspektif çizimleri yapmanın ne kadar kolay olabileceğine dair gözümüzü açıyordu. Halbuki onun esin kaynakları hiç de uzakta değildi. Tüm yaptığı, çoğu mimarın, öğrencinin göz ardı ettiği, sıkıldığı, yeni şeyler görme arzusuyla arasına mesafe koyduğu temel mimarlık konularını ve öncüllerini önemseyip, takip etmekti; ve sonuçları hepimiz için pratik yöntemler icat etmesi / yeniden uygulaması oldu.
Ekin Bozkurt: Mimarlığa ve mimari çizimler yapmaya nasıl başladığınızdan biraz bahseder misiniz?
Reza Asgaripour: Çevre etkisi herkeste farklı şekillerde tezahür eder ve kimse bu etkilerin tamamını tanımlayamaz. Ben kendimde Da Vinci, Michelangelo, Rembrandt gibi büyük Rönesans ressamlarını anlatan belgesellerin izlerini görüyorum. Bunlar bana üniversiteye başlamadan önce çizim yapmayı deneme arzusu verdi. Sanatçıların hissettiklerinin özlemi içinde oldum. Akademik çalışmaların gerçek etkilerini profesyonel yaşamda göremezsin; bunların kişiliğimizde gizli olduklarına inanıyorum.
Zaman tasarrufu sağlayan perspektif “hileleriniz” epey ilgi çekici ve birçok insanın da işini kolaylaştıran, ilham da veren bilgiler. Örneğin iki nokta kaçışlı perspektif çizerken ufuk olarak elastik ip kullanmak çok basit ve akıllıca bir teknik. Bu teknikleri nasıl keşfedip geliştirdiniz?
Yaratıcılığın faktörlerini tanımlamak mümkün değildir. Yaratıcılığın yapısını bilmek için insan bilimi üzerinde durmalıyız ve ne yazık ki ben bu konuda iyi değilim. Mühendislik ve sanatla bağlantılı olarak bilim de okumayı tercih ederdim. İşinle bağlantılı araçlar geliştirmek istediğinde başka faktörleri de ele almak zorundasın. Bu faktörler tanımlanamazlar; onları sezgi yoluyla adlandırabiliriz. Öğrenim zamanlarında bir miktar edinilebilirler. Örneğin matematik derslerinde edinilen muhakeme yapma ve tartışma yeteneği gerekli bir faktördür.
Üniversiteye ilk başladığımda çizim araçlarının mimarlar için ne kadar önemli olduğunu öğrendim. Taklit etmeye çalıştığım ilk araç “paralel cetvel”di. Bu, düşey bir sistemde çizgiler çizmek için gerçekten yardımcı bir araç. Böyle araçlar yapmak çok işime yaradı ve beni bir şeyler deneme konusunda cesaretlendirdi. “Yakınsak çizgiler çizmek için başka araç var mıdır?” sorusu benim için gerçekten zorlayıcı oldu. Yaptığım ilk araç karmaşıktı ve kullanıcı dostu değildi.
Sonuçta, instagram hesabımda gördüğünüz araçları yaptım. Yukarıdaki soruyu cevaplamama yardım eden bir diğer faktör de öğretmen olmam. Öğrenciler için perspektif çizmeniz gerekince o temel soruyu soruyorsunuz: “Onlara nasıl yardım edebilirim?”
El çizimi yapmayı bilgisayar yardımlı tasarıma tercih mi ediyorsunuz? Teknolojiyle aranız nasıl?
Mimarlık eğitimime başladığımda üniversite öğretmenim Dr. Sami-ei’nin ofisinde çalışmaya başladım. Tasarım süreçleri ve konseptlerindeki hiyerarşiyi öğrenmek harika bir deneyimdi. Dijital ve el yapımı şeyler bazen birbiriyle paralel, bazense birbirini takip ediyor. Birbirini takip ettikleri zaman el çizimini dışlayamazsın. Yıllar içinde iki bilgisayar programını biraz öğrendim ve onları çalışmalarımda kullandım. İki yöntemi birlikte tercih ediyorum. Bu iki dünyayı birleştirmek gerçekten çok heyecan verici.
Öğretmenlik ve diğer işler çok vakit aldığı için diğer bilgisayar programlarını öğrenmeye vakit ayıramıyorum.
Kimlerden ilham alıyorsunuz? Diğer mimarlar, sanatçılar, tasarımcılardan esinleniyor musunuz?
Üniversitedeki öğretmenim Dr. Sami-ei benim ilham aldığım başlıca kişidir. Neufert’in kitaplarından ilham aldım; ilk sayfalarında perspektif çizmek için üç yaratıcı aracı bulabilirsiniz. Öğrencilerime bu 3 araçla ilgili soru sorduğumda, ilgilerini çekmediğini gördüm. Onların temel problemlere ilgilerinin olmadığını görmek benim için çok kötü birşey.
Kitaplardan, videolardan, yapılan işlerden çokça ilham alıyorum doğal olarak. Örneğin Llyod Wright’ın çizimlerine baktığımda, paralel cetvel ve diğer teknik araçlara ne kadar bağlı olduğunu gördüm.
Gelecekte çizimle ilgili gerçekleştirmeyi planladığınız projeler var mı?
Çalışmalarımla ilgili özel bir amacım yok. Basit araçların kullanımını geliştirmeyi umuyorum. Yazı yazmak beni sıkıyor o yüzden makale veya kitap yazmaya hevesim yok. Multimedya araçlar izleyici kitle için kitaplardan daha iyi. Bence yaşam veya çalışma tarzı belirli amaçlara konsantre olmaktan daha önemli.
Çizim yapmada yeni olanlara (mimarlar, şehir plancıları vs.) vermek istediğiniz tavsiyeler var mı?
Tasarı geometri öğrenmek mimarlık ve şehir planlama öğrencileri için olmazsa olmaz. Birçok okul ve öğrencinin bunu ciddiye almadığını farkettim. Bu konuyu ciddi olarak ele alan çok az akademik kurum var. Öğrenci tasarı geometriyi iyi öğrenirse 3D bilgisayar programlarıyla da daha rahat çalışabilir. Bunun bir başka faydası ise formların algılanışına dair zekayı geliştirmesi.