2018 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliğine (TBDY) Uygun, En İdeal Çözüm
Boşluklu döşeme sistemi, kirişsiz (mantar) döşemenin performans özelliklerinden ödün vermeden döşeme plağının ağırlığını azaltan, yapının deprem performansını artıran bir sistemdir.
Kirişsiz boşluklu döşeme, tasarım yüklerini dört tarafa paylaştırarak kolon/perde ya da kirişlere aktarır.
Boşluklu döşeme kör kalıpları, döşemede her iki doğrultuda çalışan 𝙸 kirişler matrisi oluşturur. Boşluklu döşeme nasıl modellenir?
Yaşadığımız coğrafyanın kaçılmaz bir gerçeği olan depreme karşı 2018 TBDY pek çok konuda yeni uygulamaların önünü açmış olup, pek çok eski alışkanlıklara da sınırlamalar getirdi.
Çoğu koşulda yeni yönetmeliğe en uygun döşeme tipi mantar döşemedir. Ancak mantar döşeme yapıyı ağırlaştırır.
Ağırlaşan yapının tasarımı ilave elemanlar ile döngüsel olarak yapıyı daha da ağırlaştırır. Yapının zati ağırlığı arttıkça deprem kuvvetlerinin etkileri, döşemede oluşacak sehimler vb. de artacaktır. Ayrıca zemin koşullarına bağlı olarak ağırlaşan yapı, zemin iyileştirme maliyetlerinin de artmasına sebep olur.
“Asmolen” tabir edilen geleneksel tek doğrultulu dişli döşemelerin tasarımı yeni yönetmelikte pek çok kurala bağlanarak sınırlandırıldı. Bunun yerine “kaset” tabir edilen çift doğrultulu dişli döşemeler yapılabilir. Ancak bu tasarımda da kaset kalıp kullanılarak boşluk oluşturmak yerine özellikle konut projelerinde strafor (EPS) dolgu yapılmasının TBDY açısından yorumlanması gereklidir. Ayrıca EPS dolgular ciddi yangın riski de oluşturabilir.
Mantar Döşemeye Kıyasla
Boşluklu döşeme sistemi ile tasarlanan döşemeler mantar döşemeye göre yapının zati ağırlığını %25’e varan oranlarda azaltabilir.
Örnek karşılaştırma tablosu:
Çift Doğrultulu Asmolen Döşemeye Kıyasla
Boşluklu döşeme sistemi ile tasarlanan döşemeler, çift doğrultulu asmolen döşemeye kıyasla daha rijit bir diyafram oluşturarak yapının deprem dayanıklılığını artırır. Asmolen olarak da tabir edilen dişli döşemelerde genelde 30-35 cm derinliğine sahip kirişler bulunur ve çok az perde kullanılır. Yatay yükleri karşılayarak bu yükleri düşey elemanlara aktarması gereken ana kirişler, maksimum 35 cm derinliğinde olması sebebi ile özellikle 5 kat ve üzeri yapılarda yetersiz kalır. Oysa, 2018 TBDY’e göre kirişsiz döşemelerde yeterli perde kullanımıyla depreme karşı daha rijit yapılar inşa edilebiliyor.
Ayrıca boşluklu döşeme sistemi, EPS dolgulu sistemlerde yangın sırasında oluşabilecek gaz sıkışması, zehirli duman salınımı ve/veya damlayarak yangına katkıda bulunma ihtimallerini tamamen bertaraf eder.
Örnek karşılaştırma tablosu:
İTÜ Teknokent Arı7, İstanbul
40 cm plak döşemeye kıyasla avantajları: