2024 Ulusal Öğrenci Mimari Tasarım Yarışması

BursaSMD tarafından düzenlenen "2024 Ulusal Öğrenci Mimari Tasarım Yarışması" için son başvuru tarihi 17 Şubat 2025.

Yarışmanın Amacı

Geçmişe baktığımızda insanoğlunu ve yaşantısını dönüştüren çeşitli hareketlerin arkasında; sosyo-kültürel motivasyonların dışında teknolojik gelişmelerin de etkili olduğu görülmektedir. Yazının icadının iletişimi farklılaştırması ve bilginin yayılmasında etkili olması, tekerleğin bulunmasının zamana dayalı olarak mesafeleri kısaltması ve alternatif ağların oluşması, Rönesans aydınlanmasının bir çok yeniliği beraberinde getirmesi, endüstri devrimi sonucu geliştirilen çeliğin mimari tasarım ve üretim yaklaşımlarında bambaşka ufuklar açması benzeri önemli örnekler, insanlık tarihinde dönüm noktaları olarak karşımıza çıkarlar. Aslında yeniyi/yeniliği aramak “Curiosita” kavramı ile başlar. Leonardo’nun da üzerinde önemle durduğu Curiosita; “merak etmek” olarak dilimize çevirebileceğimiz bir kavramdır. Durmadan merak eden bir tür olarak, yakın geçmişimizde sayısal teknolojilerin ortaya çıkarak hızla yaşantımızı etkilediğini/değiştirdiğini izlemekte ve hep birlikte adeta devrim niteliğinde olan bu büyük harekete tanık olmaktayız. Bu bağlamda, mimar ve düşünür C. Jencks’in 90’ların sonunda “The Architecture of the Jumping Universe” adlı eserinde belirttiği; “…su an yeni bir paradigmal sarmalın içindeyiz. Bu yepyeni epik bir durum ve aslında bu durumun hemen hemen başındayız..¹” vurgusu da ayrı bir önem taşımaktadır (Jencks, 1997, s, 50-51).

¹…..Jencks’in bu düşüncesi, kendisinin de ifade ettiği üzere çoğulculuk ve karmaşıklık kavramlarını gündeme getirmektedir. Artık mimariyi motive eden, kültürel çoğulculuk, farklı etnik geçmişler, farklı ekonomik gruplar, yenilikçi teknolojiler gibi kavramlardır. Ayrıca Alexander Koyre’un “Antik Yunanlıların kozmosu keşfetmesinden sonra yaşanan en büyük devrim kozmosun yıkılmasıdır” görüşü de farklı bir bağlamda da olsa, Jencks’in Kozmik Evrim dedigi Kaos Kuramı ile ortaya çıkan düsünceyi destekler niteliktedir. Jencks ayrıca “karmasa” kavramının aslında Post – Modern çagın ikinci evresini olusturdugunu öne sürmüstür. Jencks’e göre bu fikir 21. yüzyılın bilimi olacak ve bu bilim geçmis 300 yıllık bilimden tümüyle farklı olarak gerçeklesecektir. Bu görüse göre bilimin ilgi odagı “kendini organize eden (self organising) sistemler ve karmasık yapılar” olacaktır……. (Jencks, 1997).

Yüzyılımızda yaşanan teknoloji odaklı gelişmeler, sanayi toplumunun standart ürün ve çeşitli hizmetlerin kitlesel olarak üretilmesi ve dağıtılmasına dayanan “katı örgütlenme” modelinin geçerliliğini yitirmesiyle sonuçlanmıştır. Yirminci yüzyıl başlarına hakim olan “seri üretim” (mass production) kavramı, yirmibirinci yüzyılın kendine özgü gerilimleri ve “bilişim devriminin” ışığında yeniden şekillenerek “kitlesel bireysellestirme” (mass customization) adı verilen yeni bir paradigmaya dönüşmüştür. Esnek süreçler yardımıyla, özgün (unique) tasarımlara sahip olan ürünlerin yüksek miktarlarda ve ekonomik bir çerçevede üretme ve kullanıcıya ulaştırma becerisi olarak tanımlayabileceğimiz kitlesel bireyselleştirme paradigması, “gelecegin mimarisinin seri ürünlerin yerel kombinasyonlarının kurgulanması üzerine oluşacağı” görüşünün mimarlık tartışmaları arasına girmesini sağlamıştır.

“Yer²” kavramı ise günümüzde çeşitli mimarlık ortamlarında; yeniden tartışılan ve evrilen güncel bir olgudur. Beraberinde yere aidiyet, yerin ruhu (Genius Loci) gibi antikiteden günümüze değin gelen düşüncelerin yanı sıra; günümüz tüketim odaklı dünyasının ve küreselleşme kaynaklı dinamiklerin oluşturduğu antropolog Marc Auge’ye ait “yok mekan” (non space/place) kavramıyla da eş zamanlı olarak karşılaşmaktayız. Hava alanları, alışveriş merkezleri, otel odaları, çeşitli zincir mekanlar ve benzerleri aslında bu kavramla örtüşen temelde aklımıza gelen ilk mimari örneklerdir.

Öğrenci fikir projesi yarışması ile yukarıda açıklanan kavramları tartışmaya açan bir platform oluşturmayı hedefliyoruz. Bu tartışmayı kamusallığın, anlamı ve sınırlarının sorgulandığı meydanlara odaklıyoruz. Genellikle geliş-geçiş alanları olan ve pek de duraksamadığımız (bizi durdurmayan) bu alanlar günümüzde “sirkülasyon hub”ları gibidirler. Anlık var olduğumuz bu alanlar hızlandırılmış bir filmin fragmanı gibi adeta geçicilik kavramı ile örtüşürler. Oysa meydanlar, kutlamanın ve anmanın eylemselliğini kuran ritüellerin, gündelik hayatı örgütleyen yanıyla rutinlerin ve yaşamı renklendiren zenginleştiren yönüyle rastlantıların mekanlarıdır.

Yarışma kapsamında tam da bu noktada gelip geçerken bizi durduran, mimarlık kültürünün tanıtımına katkısı olması düşünülen ve güncel mimarlık kavramları3ndan yola çıkılarak bir “düşünsel kurgu” çerçevesinde tasarlanmış bir mekân beklenmektedir.

² Geo” (yer) ve “metro” (ölçüm)

…..Geometri, arazi ölçümü sözcüklerinden türetilmiştir. Herodot (İ. Ö. 450), Geometrinin başlangıç yerinin Mısır olduğunu kabul eder. Ona göre geometri kavramı Mısır kökenlidir. Sözcüğün kullanımı da Plato, Aristo ve Thales’e kadar gider. Yalnız Öklid (Euclides) geometri sözcüğü yerine “elements” sözcüğünü yeğlemiştir. Elements sözcüğünün Yunanca karşılığı “stoicheia“ sözcüğüdür…..

³ “…..Artık, tasarım süreci; en baştan her ayrıntısının tanımlandığı deterministik bir süreç olmanın ötesinde, belirli kural ve parametrelerin belirli aşamalarda tanımlandığı ve tamamı önceden tahmin edilemeyen olasılıksal bir yapıya doğru evrilmektedir….”

Güncel tasarım yaklaşımları ve çeşitli kavramlar

Seri Üretimden – kitlesel bireyselleştirmeye, non-Euclidean geometries (Öklit’e ait olmayan geometriler), Hesaplamalı Tasarım, on site production-off site production adaptive re-use, aftermath (yeniden kullanım), dayanıklılık, kırılganlık Parametrik Tasarım, complex not complicated (karmaşık ancak zorluk üretmeyen)……… vb,

Yarışmanın Türü ve Şekli

Bursa Serbest Mimarlar Derneği tarafından düzenlenen, TC ve KKTC‘deki Mimarlık okullarında eğitim gören lisans öğrencilerinin katılabileceği serbest, ulusal ve tek kademeli öğrenci mimari tasarım yarışmasıdır.

Yarışmanın Konusu

Bursa Serbest Mimarlar Derneği tarafından bu yıl ilk defa düzenlenen “2024 Ulusal Öğrenci Mimari Tasarım Yarışması”nın teması; çağdaş tasarım yaklaşımlarını önceleyen, deneysel, esnek, sürdürülebilir, bir “mimarlık pavyonu” tasarımı olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda; “yer”, “kamusal alan” ve “teknoloji odaklı mimarideki değişimlere dayalı çeşitli kavramların tartışılması hedeflenmektedir.

Mimarlık Pavyonu senaryo gereği; 15-20 günlük sürelerde çeşitli kamusal alanlarda kurularak oluşturulacaktır. İlgili alandaki mimari program unsurları;

• Sergileme alanları, (maket, pafta, dijital sergi, fotoğraf vb…)
• Workshop – Atölye mekanları,
• Söyleşi – toplantı,
• Cafe-atıştırma,
• İnfo, ve benzeri öneri fonksiyonlardan oluşması beklenmektedir.

Pavyonun sergilenme süreci bittiğinde; farklı bir alana konteyner (high cube*) ile taşınarak (hava, deniz ya da kara yolu ile olabilir) gene benzer bir senaryoda kullanılması amaçlanmaktadır.
Yarışmacılardan öneri yaklaşımlarını aktarırken farklı alanlardaki kullanım çeşitliliklerini ifade etmeleri istenmektedir.

Öneri tasarımların, hacim olarak serbest, pek çok alanda sergilenmeye açık olarak kurgulanması, sökülür/takılır süreçlerle bir konteyner içinde taşınabilir olması beklenmektedir.

Pavyonun kurulacağı yerlerin seçimi katılımcıya bırakılmıştır. Ancak pavyonun; farklı şehirlerde ve bölgelerde (çeşitli iklim ve mevsim koşullarında) esnek ve değişken bir kurguda uygulanabilir olarak tasarlanması beklenmektedir.

Tasarımı oluşturan kurgunun mimari unsurları, çeşitli şema, piktogram, ve benzeri tekniklerle ifade edilmelidir.

Pavyonun belirli bir konumu olmamasına karşın “yer” ile kurduğu ilişki ya da diyalektik durum önemsenmektedir.

Pavyonun çeşitli kullanım senaryoları yarışmacılar tarafından gösterilmelidir.

*High Cube uzunluk : 12,031 mm genişlik: 2,336 mm yükseklik: 2,585 mm

Yarışma Takvimi

Yarışma ilanı: 20 Kasım 2024 Çarşamba
Soruların sorulması için son tarih: 6 Aralık 2024 Cuma saat 18:00 (TSİ)
Soruların yanıtlarının ilanı: 13 Aralık 2024 Cuma
Dijital ortamda teslim için son tarih: 17 Şubat 2025, Pazartesi saat 18:00 (TSİ)
Sonuçların açıklanması: Daha sonra ilan edilecektir.
Projelerin sergilenmesi, Kolokyum ve Ödül Töreni: Daha sonra ilan edilecektir.

Soru ve Cevaplar

Yarışmacılar sorularını, yarismabursasmd@gmail.com adresine 6 Aralık 2024 Cuma saat 18:00’a kadar e-posta göndereceklerdir. Zamanında ulaştırılan tüm sorular yarışma jürisi tarafından değerlendirilecek ve 13 Aralık Cuma günü yarışma web sitesinde açıklanacaktır. Süreç içinde olası değişiklikler, ek bilgiler ve sonuçlar web sitesinde ilan edilecektir.

Seçici Kurul ve Raportörler

Danışman Jüri Üyeleri

Faruk Özgökçe mimar, Mimarlar Odası Bursa Şubesi

Selen Durak mimar, Prof. Dr., Bursa Uludağ Üniversitesi Bölüm Başkanı

Sinem Tapkı mimar, Dr., Bursa Teknik Üniversitesi Bölüm Başkanı

Asil Jüri Üyeleri

Can ŞİMŞEK mimar, UDE Mimarlık, BursaSMD yönetim kurulu başkanı

Deniz Dokgöz mimar, Prof. Dr., İki+I Mimarlık, Dokuz Eylül Üniversitesi

Emre Şavural mimar, FREA Mimarlık

Eylem Pala Uluğ mimar

Funda Uz mimar, Doç. Dr., İstanbul Teknik Üniversitesi

Levent Arıdağ mimar, Prof. Dr., Gebze Teknik Üniversitesi

Özgür Ediz mimar, Prof. Dr., Bursa Uludağ Üniversitesi (Jüri Başkanı)

Yedek Jüri Üyeleri

Hakan Topçu mimar, TAG Mimarlık

Murat Cellat mimar, EXE Mimarlık

Mustafa Mumcu mimar, CM² Mimarlık

Zuhal Aslı Saka mimar, Engin Özbek Mimarlık

Raportörler

Esra Seymenoğlu mimar, AESTUDIO

Sadık Akşar mimar, Bursa Uludağ Üniversitesi

Sonuçların Açıklanması

Seçici kurul değerlendirilmesi tamamlandıktan sonra yarışma sonuçları https://bursasmd.org.tr/ adresinde yayınlanacaktır.

Ödüller

1. Ödül: 50.000 TL

2. Ödül: 30.000 TL

3. Ödül: 20.000 TL

3 Adet Eşdeğer Mansiyon: 10.000 TL

*Jüri uygun gördüğü proje/lere verilmek üzere, 2023 Yılında vefat eden Yüksek Mimar Çelik Erengezgin adına, Satın Alma Ödülü/leri için 20.000 TL ayrılmıştır. Ödüller, sonuçların ilanından sonraki 30 gün içerisinde net tutarları üzerinden ödenir. Ekip halindeki katılımlarda, ekip içerisindeki ödül paylaşımında jürinin veya Bursa İli Serbest Mimarlar Derneği’nin bir sorumluluğu yoktur.